‘Leer jezelf verrijken met schoonheid.’
We zijn in een hotel in Breda. Maria Goos is zenuwachtig
voor een masterclass scenario schrijven die ze gaat geven, omdat ze dat nooit gedaan
heeft. Haar eerlijkheid daarover is innemend. Laatst was ze op een hogeschool
in Amsterdam waar ze geen enkele reactie kreeg en het gevoel had dat ze voor
een kudde schapen stond. Ze dacht altijd dat schrijven heel persoonlijk was en
niet te leren, maar laatst realiseerde ze zich dat de techniek overdraagbaar
was. Maria is tenminste geen vrouw met sterallures die een beeld van zichzelf
probeert te creëren.
In haar tas zit een klapper met de, door het Mediafonds
afgewezen, aanvraag voor Dokter Robert, waar ze maanden mee bezig
geweest is, maar op het eind van de documentaire lezen we dat die in
afgeslankte vorm toch wordt uitgezonden.
Interesse in mensen is een belangrijke eigenschap voor een
schrijver, zegt ze tegen de deelnemers aan de masterclass. Dat betekent niet
dat je van ze moet houden. Ook empatisch vermogen is van belang. Ze zegt er
meteen bij dat het haar invalshoek is. Karakters mogen niet het inzicht hebben
van de schrijver. De kijker moet zelf een conclusie kunnen trekken. We zien als
voorbeeld een scène uit het weergaloze Doek! over het alcoholisme van
Richard. Een deelnemer begint over Oud geld, dat hij onlangs met zijn
moeder zag. Goos zegt dat daarbij talent werd gebundeld en dat het zeer jammer
was dat de Avro daar niet mee door wilde gaan. Ze was daar een jaar lang
verdrietig over, voelde zich verraden, maakte vijanden bij de publieke omroep,
maar heeft ze allemaal overleefd.
Behalve tijdens de masterclass zien we haar ook proeflezen
met acteurs voor een nieuwe voorstelling Oumi en tijdens de
lunchvoorstelling De hulp in Bellevue. Het is fijn van toneel, zegt ze,
dat er minder schakels zitten tussen schrijven en uitvoeren dan bij televisie
of film.
Film- en televisieproducent Anton Smit zegt dat Goos sterk
is in het neerzetten van karakters en in dialogen, in de gekte moet kunnen gaan
en niet in een korset gedrukt moet worden. Ze schrijft het beste voor toneel
omdat de eerste versie vaak de beste is. Het was zeer te betreuren dat het
Mediafonds Dokter Robert afwees en niet op grond van haar eerdere
prestaties met Oud geld, Cloaca, Doek! toestemming gaf.
Maria Goos zegt dat ze altijd heel lang wacht met schrijven,
allerlei uitvluchten zoekt en pas begint als het niet anders kan, als er een
lichte paniek ontstaat, die - net als voor de masterclass - misschien nodig is
om op de top van haar concentratie te komen. Ze vergeet vaak hoe erg het schrijven
was, ook bij Doek! Ze voelt zich verplicht aan haar talent, bijna alsof
het een persoon is, om te doen waar het zich goed bij voelt, dus geen
ziekenhuisseries of reclames. Ze vindt de laatste soms artistiek fantastisch,
maar wil niet meedoen aan een wereld die de ontevredenheid van mensen in stand
houdt. Ze vraagt zich of waar de culturele tegenstem blijft. Er moet een
Bildungselite opstaan, die een voorbeeld geeft hoe men ook in het leven kan
staan. Leer jezelf verrijken met schoonheid, zegt Goos.
In 2005 schreef ze in haar Zomerdagboek over de
ziekte van Ménière. ‘Er waren zoveel mogelijkheden en ik vond alles leuk, maar
het ging te hard. Ik had heimwee om rustig te mijmeren op een bankje.’ Een jaar
daarna kreeg ze borstkanker. Ze zal daar ooit over schrijven maar nu nog niet.
Zelf vindt ze haar grijze haar mooier dan het harde rode ten tijde van het
winnen van de Nipkov-schijf, de borstconstructie is perfect, alleen heeft ze
last van een oedeem arm.
Haar partner Peter Blok dopt tuinbonen. Hij leest wat ze
heeft geschreven en aan de hand van zijn commentaar weet Maria wat er te weinig
of te veel in voorkomt. Maria heeft zo’n sterke drive dat ze zich gemakkelijk
forceert, zegt Peter. Hij heeft van haar geleerd om meer af te gaan op zijn
intuïtie, om daarop te vertrouwen. Iets wat leuk is om et doen kan ook goed
zijn, het hoeft niet altijd moeite te kosten.
Tijdens het schrijven van Oumi bedacht Maria, dat
haar talent haar niet in de steek zou laten. Dat ze daar maar eens vanuit moest
gaan.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten