How to die in Oregon (2010), documentaire van Peter D. Richardson

Sterk pleidooi voor euthanasie, al blijkt de uitvoering ervan vaak niet gemakkelijk. 

Peter Richardson geeft enige informatie vooraf. Oregon was de eerste Amerikaanse staat die medisch begeleide zelfdoding legaliseerde. Dat was in 1994. Daarvoor was het alleen toegestaan in Nederland en in Zwitserland. Van de vijfhonderd inwoners uit Oregon die sindsdien gebruik maakten van deze wettelijke mogelijkheid, volgt Richardson er een aantal op weg naar hun einde. Een portret van Cody Curtis (zie foto) wordt daar doorheen geweven.

Roger Sagner is nummer 343. Hij kan niet wachten het dodelijke medicijn toegediend te krijgen. Hij spreekt tijdens het drinken zijn dank uit aan alle kiezers in Oregon die deze daad mogelijk maakten en verlaat de wereld met het refrein van Old Black Joe: I’m coming, I’m coming, for my head is bending low: I hear those gentle voices calling, ‘Old Black Joe’.

Gordon Green (86) haalt samen met zijn vrouw het dodelijke middel op bij de apotheek. Dat gaat gemakkelijker dan hij had gedacht. Sue is vrijwilliger van de steungroep Compassion and Choises en bespreekt met hen de gang van zaken rond het levenseinde. Gordon kan altijd nog terug. Ze spreekt er vrij nuchter over, anders kon ze dit werk ook niet doen. Gordon vertelt dat zijn vader nog twaalf jaar verlamd in bed lag na een beroerte en dat wil hij zijn vrouw niet aan doen.

Cody Curtis (54) wandelt met vriendinnen in de natuur. In 2007 kreeg ze hevige buikpijn. Er werd leverkanker geconstateerd, waarna een operatie volgde. Voor een tweede operatie kon ze de pijnstillers niet binnenhouden. Dat wil ze niet nog eens meemaken. Ze houdt graag de controle en gaat liever heen terwijl ze nog met haar gezin kan communiceren. Kate, haar oncologe, is begaan met Cody en heeft haar het dodelijke medicijn voorgeschreven. Samen met vrijwilligster Linda besluit ze dat het op Memorial Day moet gebeuren. Haar zoon heeft moeite met de beslissing van zijn moeder, maar vindt het verstandig dat ze niet tot het uiterste gaat.

Journalist Derek Humphrey uit de noordelijker staat Washington heeft na de dood van zijn vrouw aan kanker een zelfmoordgids geschreven om mensen te helpen en een wetswijziging in zijn staat af te dwingen. Nancy Niedzielski ordent familiefoto’s en herinnert zich nog haar hevige romance met Randy, die inmiddels aan hersenkanker is overleden. De chemotherapie sloopte hem en toen de kanker toch weer terug kwam vond hij het welletjes. Na zijn dood zette Nancy zich in voor wetswijziging in Washington State.

Cody leeft nog. Ze voelt zich fit. Elke dag is speciaal. Kate waarschuwt haar voor een verslechtering. Ze onderzoekt haar gal en toont het tumorweefsel aan Cody’s dochter.

Randy Stroup (54) uit Dexter, Oregon kreeg in 2006 prostaatkanker. De verzekering wilde geen adequate chemotherapie betalen maar wel hulp bij zelfdoding vergoeden. Hij vond het weerzinwekkend en zocht de publiciteit. Hij kreeg toch zijn chemo vergoed, maar overleed vier weken later.

Ray Carnay (84) had altijd een goede stem en weigert zijn strottenhoofd te laten verwijderen Hij is niet bang voor de dood en spreekt zijn eigen necrologie in een studio. Omdat hij de dodelijke medicijn niet durfde in te nemen, stierf hij uiteindelijk in een ziekenhuis.

Cody zegt tegen Linda dat ze haar juwelen al weggaf maar nu weer nieuwe heeft gekocht. Ze vreest een achteruitgang. Linda zegt dat lijden niet moedig is. Daar is Cody het mee eens. Ze gaat met haar man Stan naar het zwembad dat ze behoedde voor sluiting en krijgt een aandenken. Eenmaal thuis zakt ze hijgend en huilend neer.

Op de verkiezingsdag in Washington State haalt men een overwinning. Nancy spreekt het publiek vol emotie toe. Ze heeft de belofte van haar man ingelost, maar weet niet wat ze verder gaat doen.

Cody moet geopereerd aan een leverbuis die verstopt zit waardoor ze het benauwd heeft, haar buik opzet en ze geen eetlust heeft. ‘ De weg is naar mij toegekomen,’ zegt ze op de operatietafel. Volgens haar man kan zij trots zijn. Met Kate bespreken ze het komende traject. Dat gaat stap voor stap. Stan spreekt van een different ballgame. Het vocht komt weer terug. Cody krijgt morfine. Ze begrijpt dat anderen het lijden willen doorstaan, maar zelf wil ze het onafwendbare aanvaarden. Haar moeder van 85 heeft ook tumoren, maar praat daar niet over. Levensproblemen worden in het licht van de dood niet gemakkelijker opgelost, zegt Cody tegen Richardson die het einde van een afstandje filmt. Kate vindt het afscheid moeilijk maar ook een eer om het mee te mogen maken. Ze grapte met Cody over de datum van overlijden. Als ik huil ben ik toch blij, zegt Cody. Terwijl Linda het drankje klaar maakt zingt men You’re my sunshine. Cody bedankt iedereen en glijdt weg.

 Hier de trailer.