Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



vrijdag 10 november 2017

Filmrecensie: Antonia (1995), Marleen Gorris


Kracht van de vrouwen geeft dorpsleven kleur

De film Antonia, in het Engels bekend als Antonia’s Line, is een bijzonder portret van een Nederlandse vrouw die in de jaren na de Tweede Wereldoorlog terugkeert in het dorp van haar jeugd en daar haar eigen leven leidde en zich niet door anderen van de wijs liet brengen, vandaar de Engelse titel. Zoiets kan men wel overlaten aan Marleen Gorris (Roermond, 1948) die haar werk als regisseuse dertien jaar eerder begon met de prachtige verbeelding van De stilte rond Christine M. , net als Antonia een wrang, maar vrolijk drama over drie vrouwen die een winkeldiefstal plegen uit verzet tegen de overheersing tegen de mannenmaatschappij.

Antonia keert zich ook duidelijk tegen de publieke opinie in het dorp als ze samen met haar knappe dochter Danielle na de dood van haar moeder intrek neemt in haar huis en de agrarische taken op zich neemt, terwijl Danielle zich bekwaamt in het schilderen. Ruw verzet van boer Daan, die Danielle meteen wel wil laten trouwen met een van zijn dekhengsten Pitte, Janne of Arend, wordt meteen de kop ingedrukt door boer Bas die zelf weduwnaar is en een oogje heeft op Antonia, die echter stoer zegt dat ze geen man nodig heeft. Het mooie is wel dat Antonia zich in een later stadium bedenkt en niet de hand van Bas aanvaardt maar wel zijn liefde die zij in een tuinhuisje praktiseren.

Het leven gaat voort in het Limburgse dorp dat, met het clichématige commentaar van de vertelster, soms erg lijkt op Dagboek van een herdershond van Willy van Hemert, vooral als de geestelijkheid in beeld komt en we de oeroude Latijnse gezangen horen, maar anders dan de televisieserie speelt de film na de Tweede Wereldoorlog en is de geestelijkheid niet meer zo honkvast. De kapelaan geeft er zelfs de brui aan als de kritiek van de kerk op het buitenhuwelijkse leven hem te gortig wordt.

Heel veel spanning zit er niet in Antonia maar dat wordt goed gemaakt door de warme
Sfeer, de verrassende details en de kleurrijke personen waaronder de maanzieke Malle Madonna, de achterlijke knecht Lippen Willem en de net zo achterlijke Deedee. Aparte vermelding verdient Kromme Vinger, die wellicht zo heet omdat hij steeds bladzijden omslaat. Na een traumatische gebeurtenis in de oorlog zit hij altijd maar te lezen over de wereld en heeft hij een erg negatief beeld van het leven.

De film wordt verteld vanuit het perspectief van Antonia die op een dag bedenkt dat het wel genoeg is geweest. Terwijl ze die ochtend nog op bed ligt glijdt haar hele leven langs haar heen en ziet ze weer de heuglijke middag dat Danielle zwanger werd gemaakt door een knappe jonge motorrijder en de intelligente kleindochter Thérèse die daar het resultaat van was. De laaste verblijdde haar, nadat ze lang had gezocht naar de juiste huwelijkspartner en zwanger werd gemaakt door haar jeugdvriend Simon met de nieuwsgierige Sarah. Antonia stelde haar achterkleindochter, zoals beloofd, meteen in kennis van het feit dat dit haar laatste dag is, zodat Sarah goed kon bekijken hoe de overgang van leven naar dood in zijn werk gaat.

Behalve de vele geboorten gaan er, zoals dat gaat in een dorp waarin de loop van de tijd het onderwerp is, ook velen dood. Het meest gruwelijke is die van Pitte die al eens eerder een riek in zijn hand kreeg van Danielle omdat hij zich vergreep aan Deedee en daarna verdween. Jaren later komt hij tot ontzetting van de vrouwen terug in het dorp, gekleed in een legeruniform. Als hij zich dit maal aan Thérèse vergrijpt, is de maat vol. Nadat Antonia hem eerst al bedreigt met een jachtgeweer, wordt hij door cafégangers in elkaar geslagen en tenslotte door zijn broer Janne in een regenton verdronken.  

Al met al schenkt Gorris ons, met Willeke van Ammelrooy als stralend middelpunt en Jan Decleir als altijd in een sterke rol, een fascinerend beeld van een dorp waarin de mensen dicht bij elkaar staan en waarin de kracht van de vrouwen het leven kleurrijk maakt.

Hier de trailer.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten