Ook na een geslaagde oversteek is het de vraag wanneer de
vlucht ophoudt
Voorafgaande aan de grote stroom vluchtelingen die door het
toenemende geweld in Syrië de wijk nam naar naburige landen en, met alle
moeilijkheden van dien, deels doorstroomde naar Europa, filmde George Kurian
twaalf maanden lang een groep Syriërs die in augustus 2014 de oversteek waagde
naar Europa. De film geeft een duidelijk beeld van de ontheemding die het
gevolg is van de vlucht, die ons West Europeanen tot gastvrijheid moet
aanzetten.
De groep Syriërs die Kurian filmde, verbleef om
uiteenlopende redenen al in Egypte, maar het falen van de Arabische lente
maakte het verblijf daar onzeker. Wat zou er gebeuren als de tijdelijke verblijfsvergunning
afloopt? De groep bestaat onder andere uit Nabil, die conservatorium heeft
gedaan, Angela (zie foto) die als journaliste haar leven niet meer zeker was in Syrië en
Rami, een IT werker die na een demonstratie gearresteerd werd. De laatste heeft
een waterbestendige camera voor op de boot gekocht. Daarnaast zijn er ook vrouwen
die alleen gaan, hun man en kinderen achterlaten zoals Afaf of naar hun man
gaan, die eerder gevlucht is, zoals Angela en Alia.
Na een laatste nacht in het huis van Rami in Cairo, waar de
meest noodzakelijke spullen - en shampoo door een van de vrouwen - worden
ingepakt en de rugzakjes worden klaargezet, vertrekt men om geen verdenking te
wekken, met een toeristenbusje naar Alexandrië waar zal worden ingescheept. Men
heeft zesduizend euro betaald voor de tocht, maar meteen te horen gekregen dat
dit geen garantie was voor een behouden vaart. De onervaren bemanning doet het
ergste vrezen.
In een wagen onder doek wordt men naar de plaats gebracht
waar men met rubberen bootjes naar het schip zal worden gebracht dat via Libië
naar Italië zal varen. We horen dat er op het strand een politie inval was,
maar de groep ontkomt daaraan. Ze hadden wel te maken met een bootje dat
omsloeg waardoor Nabil meteen al zijn bagage kwijt was.
Tijdens de tocht die dagenlang duurt en men steeds viezer
wordt, heeft Salwa spijt van haar deelname. Op de vijfde dag wordt het schip
opgemerkt door een olietanker die de groep meeneemt naar de haven van Genua. Ze
komen terecht in een opvangcentrum bij de grens met Frankrijk en praten, in de
wetenschap dat ze straks ieder hun eigen weg gaan, tijdens het eten druk met
elkaar over hun belevenissen. Angela gaat naar haar vriend Najib in Parijs en
ontmoet daar een vriend die vertelt over het watergebrek op de boot waarop hij
zat en het gevoel dat hij geen mens maar vracht was. Alia skypt met haar man in
Amsterdam.
Rami zit in het opvangcentrum in Gilze in Nederland en
vraagt zich na honderddrie dagen af wanneer de vlucht ophoudt. Contact met
anderen uit de groep heeft hij niet omdat die elders zijn ondergebracht. Hij
voelt zich in een toestand van bewegingsloosheid, bevroren en gevangen, zonder
geld en mogelijkheden om iets aan zijn situatie te doen. Het is vreemd dat
niemand hem kent en dat hij weer helemaal opnieuw beginnen om zichzelf kenbaar
te maken. Dat is frustrerend en maakt hem gespannen.
Angela en Najib vragen asiel aan in België, maar ervaren het
leven in het opvangcentrum in Kapellen als pijnlijk. Nabil zit in Berlijn. De
eerste vier maanden heeft hij een vreselijke cultuurshock beleefd. Hij kan zich
niet concentreren op zijn studie met allemaal mensen om hem heen die met hun
smartphone bellen. Hij heeft het gevoel dat ineens alles weg is. Afaf is met
haar zoon Mustafa in Zweden terecht gekomen. Omdat Mustafa achttien jaar is,
komt hij niet in aanmerking voor taalonderwijs. Zelf probeert Afaf haar
depressie te verslaan door Zweeds te leren. Ze maakt zich net als haar zoon
zorgen over haar andere gezinsleden in Syrië. Dat geldt ook voor Angela die zich
zorgen maakt over haar zus. Nabil wil graag Duits leren maar de opleidingen
zitten vol. Het liefst zou hij teruggaan.
Tenslotte horen we dat Nabil in Duitsland zeven maanden
asiel heeft gekregen, dat hij een taalcursus doet en ook weer met muziek bezig
is. Angela en haar man hebben asiel gekregen in België, Afaf en Mustafa in
Zweden, waar Mustafa schoolgaat en Afaf de taal leert. Het gezin van Alia kwam
na negen maanden over naar Amsterdam. Ook Rami heeft asiel gekregen in
Nederland. Hij betreurt het dat hij zijn vrienden nooit meer ziet.
Kortom, ondanks de geaccepteerde toegang tot West Europa
blijven de problemen groot, hetgeen ons de morele plicht geeft om het leven van
deze geteisterde mensen op welke manier dan ook gemakkelijker te maken.
Hier de trailer
van The crossing die in het
Nederlands De oversteek heet, op
vimeo.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten