Mevrouw Tamara
opent en sluit het poëziefestival dat voor de vijfde keer door Kleine Revolutie
producties in Elswout wordt georganiseerd en dat zoals de vorige keren een
kleine revolutie in het hoofd van de aanwezigen teweegbrengt. Elswout is het
neusje van de zalm onder de festivals. Dit keer zijn het tien vrouwen van 24
tot 76 jaar uit Nederland, België en Finland die in een onwaarschijnlijk mooie omgeving
de harten van de aanwezigen aanraken met oud en soms nieuw werk.
Oudgediende Joke van Leeuwen, die zichzelf als Nederbelg
omschrijft, zet de toon met twee liefdesgedichten. Vier manieren om op iemand te wachten is somber en Dat we is vrolijk en sensueel van aard. Ze
vervolgt met Vier voor een verheemde,
geschreven voor de vrouw van een gevlucht Bosnisch gezin dat in 1993 in haar
huis verbleef. Daarna komt Zei ze waarin ontferming
voorkomt, een van de gebeeldhouwde woorden die we niet meer gebruiken. Ze sluit
af met twee gedichten die te maken hebben met haar Nederbelgische aard: Grens en het grappige versje Een Nederbelg spreekt, waarin ze Vlaamse
en Nederlandse uitdrukkingen naast elkaar zet.
Lieke Marsman werd meteen overstelpt door prijzen voor haar
eerste bundel Wat ik mezelf graag voorhoud.
Volgens Annetje Rubens, die het programma aan elkaar praat, gaat haar tweede
bundel over onzekerheid en twijfel en dat brengt onzekerheid teweeg bij Marsman,
zoals ze zelf zegt. Na Fabels en Omdat ze een held was leest ze het nieuwe
gedicht Het verschil terwijl ze nog
maar net de blaadjes van de zwoele maar soms harde wind kan redden. Brief aan een broertje gaat over in Een ochtend en tenslotte volgt nog een Wiegeliedje voor wie alles moet en voor
wie geldt dat niet?
Ruth Lasters komt uit Antwerpen en was volgens Rubens
verbaasd dat ze met zesentwintig letters zoveel mogelijkheden kon maken. Ze
leest gedichten uit haar tweede bundel Lichtmeters,
die in oktober a.s. verschijnt. Wanden is
opgedragen aan mensen die zoals zijzelf verslaafd zijn aan het maken van
lijstjes en het heden uit het oog verliezen. Alles gaat over het ouder worden van de mensheid die daarmee meer
mogelijkheden om anderen te bereiken. Soort
is voor ieder die oog in oog met de wanhoop heeft gestaan. Tij bekritiseert dat alles perfect moet zijn
in de maatschappij. Veer is ook
maatschappijkritisch, Witlof werd
gekozen door de Turing gedichtenprijs uitgekozen tot een van de mooiste
gedichten van de zesde editie van de prijs en het afsluitende Kuip gaat over haar wilde amoureuze
verleden, nog voor ze gedomesticeerd werd.
Ester Naomi Perquin komt uit Zeeland, schrijft ook colums,
gebundeld in Binnenkort in dit theater en
leest voor uit nieuw werk zoals het komische Amsterdamned dat over haar vader gaat die in de gelijknamige film
figureerde, Verklaring uit de tijd
dat ze als gevangenisbewaker werkte en over een gedetineerde gaat die
hardnekkig ontkende, Brieven onder nummer
dat gaat over vrouwen die een verkeerde man willen redden, Housekeeping dat ze in Zuid Afrika schreef, Oponthoud dat om te eindigen romantisch is.
Kira Wuck woont in Nederland, heeft een Indonesische vader
en een Finse moeder en kreeg veel lof voor haar debuut Finse meisjes. Ze begint met het korte vierluik We nemen ons voor te verlichten en gaat
verder met een waargebeurd gedicht spelend in India met een silent wood dat
niet te betreden is. Na het drieluik Hoe
pijn eruit ziet en een gedicht waarin ze een einde van een relatie voelt
aankomen, eindigt ze met twee gedichten uit Finse meisjes voor de oudere Sirkka
Turkka, bekend van de bundel De hond
zingt in zijn slaap, die na de pauze haar, later door Wuck vertaalde, gedichten
bijna brabbelt.
Ineke Riem viel na haar romandebuut Zeven pogingen om een geliefde te wekken in een zwart gat en kwam
daar uit door een dagboek bij te houden dat resulteerde in de dichtbundel Alle zeeën zijn geduldig. De wankelheid
van het toilet bracht haar op het idee om Bruinvissen
zien voor te dragen. Wat de
buurvrouwen zeggen gaat over het hengelen naar zekerheden. Wij waren geheim is opgedragen aan de
kinderen die opzij van het gazon in de hoge bomen klimmen. Na Geen metafysica a.u.b. en Psyche, alleen - over het Romeinse liefdesdrama
tussen Amor en koningsdochter Psyche, dat ze terugzag in de ogen van haar oma
na de dood van haar oma - eindigt zij met Droomsymbolen.
Maria Barnas is behalve dichter en schrijver ook beeldend
kunstenaar. Ze begint ook met een gedicht dat betrekking heeft op de waaghalzen
die hoog in de bomen op het festival neerkijken. Ze hoorde een dag ervoor een
kind roepen Ik wil niet meer, ik wil niet
meer, ik wil niet meer in het IJsselmeer en kan daar niet tegenop, zegt ze,
maar gaat toch verder, onder andere met Doppelgänger
en Aanbreken.
Charlotte Van den Broeck is de jongste deelnemer en
debuteerde dit jaar met de bundel Kameleon
waaruit ze uit haar hoofd declameert hetgeen een bijna hallucinerend effect
teweegbrengt, waaronder Mensen die
natuurdocumentaires kijken om zichzelf beter te begrijpen, Flamingo en Boekarest dat vier strofes kent en als
volgt begint:
‘Sommige plaatsen zijn
zo klein
dat ze in een
vingertop passen.
Ik probeer te wijzen
waar alles is geweest
maar ik weet het zelf
nog amper.
Tussen het puin van
het vergeten staat de boekenkast
van mijn grootvader en
de zondagmiddag
waarop we samen de atlas lazen, zijn vinger
op de hoofdstad van
Roemenië.’
Marieke Rijneveld is de laatste van het tiental dichters. Ze
is ook singersongwriter en leest in hoog tempo een tiental proza achtige gedichten
voor uit Kalfsvlies waarmee ze dit
jaar debuteerde en kan daar nauwelijks mee stoppen. Ze begint met Koortsmeter en eindigt met Zeeland, dat als volgt eindigt: ‘
Ik vlecht mijn vingers
tussen de jouwe zoals jij en moeder dat alleen
deden als we op
vakantie gingen, verheerlijkte gezichtjes van broers nooit
vergeten bij de
aanblik van jullie verbintenis, gedroegen wij ons als jonge runderen
die voor het eerst de wei
in mochten, de zwijgzame winter vergeten, ons hart
als een koude stal
zonlicht inademen. Als ik naar je kijk zie ik vaag de vorm
van wie ik wil
vastleggen, de lens afgesteld op dichterbji, diafragma éénpuntvier
geen laag vaseline
meer die het optrekken van jouw mondhoeken verbergt. Glimlach!’
Hier
de site van NRC met daarop de namen van de optredende dichters tijdens het
vierde festival in 2012 en twee filmpjes van optredens van Piet Gerbrandy en
Menno Wigman tijdens het derde festival, hier
mijn bespreking van het derde festival.
Hier
Witlof van Ruth Lasters op NOS.nl,
verkozen tot een van de twee mooiste gedichten van het jaar.
Hier
het verhaal Dingen die we dromen van
Kira Wuck in Hollands Maandblad no. 1 (2014).
Hier Wij waren geheim en Psyche, alleen op de site van Ineke Riem.
Hier
het gedicht Doppelgänger van Maria
Barnas en een gesprek daarover op de site Interviews.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten