Over volksziekte nummer 1. Wim Brands werpt een aantal vragen op. Wat betekent depressie? Heeft het te maken met ons onvermogen om te rouwen? Stoppen we ons verdriet weg omdat we er geen raad mee weten?
De Britse psycho-analyticus Darian Leader legt uit dat veertig jaar geleden slechts een half percent van de bevolking depressief was. In die tijd gebruikte men kalmerende middelen als valium, librium en seresta, maar sinds die markt wegens verslavingsgevaar instortte, moest de industrie iets anders bedenken en werden de anti-depressiva uitgevonden.
In de oude definitie van depressie ging het om een reeks symptomen die voortkwamen uit complexe unieke menselijke levensgeschiedenissen, maar vandaag de dag ligt het accent op de symptomen die met medicijnen onderdrukt kunnen worden. Depressie wordt gedefinieerd in termen, geschapen door de farmaceutische industrie. Leader wil liever onderzoeken wat er met iemand aan de hand is.
Brands oppert dat we daarvoor de tijd niet meer willen nemen.
Leader zegt dat het inderdaad gemakkelijker is om een pilletje te nemen, maar dat het zinvoller is om het verhaal achter de depressie boven water te krijgen. Hij schetst het voorbeeld van een oudere vrouw die niet meer kon lopen vanwege de rugpijn en die leed aan nachtmerries verband houdend met de scheiding in de oorlog met haar moeder. De fysieke en mentale symptomen ontstaan door het verdringen van herinneringen.
Brands toont een fragment van de shockerende toespraak die John Cleese uitsprak tijdens de herdenkingsdienst voor Graham Chapman die op 48-jarige leeftijd aan de gevolgen van alcoholmisbruik overleed. In de toespraak neemt hij de dood van Chapman op de hak. Cleese zegt blij te zijn dat hij onder de groene zoden ligt en dat Chapman het hem zeer kwalijk zou nemen als hij iets anders zou zeggen.
Leader legt uit dat Cleese hiermee het beeld doorbreekt dat men van Chapman had. Door beter te zien hoe iemand werkelijk was, versnelt men het rouwproces.
Sinds de eerste wereldoorlog, waarin zoveel doden vielen dat men geen tijd had om ze te betreuren, zijn de doodsrituelen minder geworden en geen deel meer van de sociale structuur.
Brands vraagt hoe Leader dan de golf van verdriet na de dood van Lady Di verklaart.
Volgens Leader wordt het persoonlijke verdriet zo verdrongen, dat het bij ingrijpende openbare gelegenheden vrijkomt.
Brands vraagt of er ruimte is voor nieuwe rituelen.
Leader zegt dat crematies die kans bieden en dat kunst daarbij een belangrijke rol kan spelen, namelijk omdat het iets schept uit het niets.
Brands vraagt of er daardoor wellicht minder medicijnen nodig zijn.
Leader antwoordt dat er nog steeds meer wordt voorgeschreven, omdat er in ons tijdperk geen ruimte voor de tegenstrijdigheden die tot het mens-zijn behoren en de nadruk ligt op één-dimensionaal geluk.
eerst maar de waterscheiding
BeantwoordenVerwijderentussen niet verwerkte rouw/verdriet
die tot lichamelijke en geestelijke schade leidt
en klinische depressie die meestal in aanleg zijn oorsprong heeft en slechts wacht op een opeenstapeling van traumatische gebeurtenissen
de eerste groep heeft vooral baat bij gesprekken en een pilletje om die gesprekken wat efficienter te laten verlopen
de tweede groep kan soms slechts functioneren door levenslang antidepressiva te slikken
totdat men een wondermiddel heeft gevonden die de aanleg in een keer te niet maakt
is geluk niet altijd wat 1-dimensionaal?
BeantwoordenVerwijderenDeze reactie is verwijderd door de auteur.
BeantwoordenVerwijderenDank voor je reactie, Hartenziel. DSM III onderscheidt meerdere vormen van depressie, maar volgens mij gaat het om de strekking.
BeantwoordenVerwijderenOok jij, Barbara; omtrent je vraag laat ik, voorafgegaan door de gesprekspartner van de Vpro, Darian Leader zelf aan het woord:
Leader bekritiseert ook het hedendaagse onafgebroken streven naar geluk. Wegens dit streven lopen mensen tegen problemen aan, onder meer bij het verwerken van een sterfgeval.
“Over het overlijden van een naaste kun je niet heenkomen; je moet een manier vinden om zijn of haar afwezigheid deel uit te laten maken van je leven,” aldus Leader. Het streven naar geluk sluit volgens hem naadloos aan bij het streven naar ééndimensionaliteit dat binnen onze maatschappij de maatstaf is. “Waarom streven we niet naar een combinatie van geluk en verdriet? Waarom willen we onze complexe aard verloochenen? Wij mensen zijn complexe, tegenstrijdige wezens. Er moet ruimte worden gemaakt om dat te erkennen.”
http://boeken.vpro.nl/programmas/24214180/afleveringen/44620675/
p.s.de vorige reactie heb ik verwijderd vanwege een typefout en kon ik nog mooi aanvullen ook.