Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



maandag 29 augustus 2011

Guy Verhofstadt, VPRO-Zomergasten, 28 augustus 2011


Een bevlogen politicus, die praat als Brugman.

In de laatste Zomergasten van dit seizoen komt al snel de vraag op of de vroegere Belgische eerste minister (1999-2008) wel kan boeien. Verhofstadt (1953) praat, naar aanleiding van zijn keuzefilm Novecento, de hele twintigste eeuw op een drukke manier aan elkaar vast. Eigenlijk is Jelle Brandt Corstius niet eens nodig. Verhofstadt kan het wel alleen af. JBC stoort er zich later zelfs aan dat Verhofstadt commentaar levert tijdens het bekijken van de uitgekozen beelden. Het is juist de bedoeling dat de gast zijn commentaar aan de kijker meedeelt.

We horen als verklaring dat Verhofstadt op de middelbare school lang klein van gestalte bleef en zich staande hield door zijn mond te roeren. Zelfs zo erg dat zijn mond ooit door een leraar werd dichtgeplakt met een pleister die zijn moeder op verzoek van de school in zijn tas had gestopt. Pas op zijn zestiende ging hij de hoogte in, maar zo rap, dat zijn schoolgenoten vroegen of er bij hem thuis wellicht water in de kelder stond vanwege zijn korte lange broeken. Verder gaan de persoonlijke ontboezemingen niet. 

Hoewel Verhofstadt wat snoeverig opgeeft over zijn contact met Eddy Merckx en tussen alle vergaderingen door net enkele gaatjes vindt om zelf op de fiets te klimmen, ontpopt hij zich niet als een vervelend causeur, maar als een bevlogen politicus. Als voorzitter van de liberale fractie in het Europees parlement zet hij zich tegenwoordig in voor een federaal verband. Hij leest voor uit het Dagboek van Elias Canetti die in zijn geboorteplaats allerlei nationaliteiten zag en hoorde. Verhofstadt waarschuwt tegen een platte nationale identiteit, die leidt tot een wij en zij denken en uitsluiting van mensen die anders zijn. Een mens bestaat uit verschillende identiteiten die hij wisselend kan inzetten naar gelang de situatie dat vraagt.

Langzamerhand is het Brandt Corstius die vervelend wordt en Verhofstadt vaak in de rede valt. Hij doet alsof zijn gast een hemelbestormer is, die iets revolutionairs voorstelt als hij meer politieke invloed voor Brussel wil. Wie heeft dat allemaal niet voorzien? roept hij uit, als het gaat over de eurocrisis. Hij haalt Geert Mak aan die vindt dat de democratisering in Europa achterblijft. Verhofstadt wijt dit aan de Europese regeringsleiders die te weinig van hun macht willen afstaan. JBC noemt het referendum dat door Nederland werd afgekeurd, maar dat tenslotte toch door de strot van de inwoners werd geduwd. Verhofstadt vindt het spijtig dat de vlag en het Europese volkslied uit het verdrag geschrapt zijn. Het is tenenkrommend dat JBC zich zo reactionair opstelt, terwijl het toch duidelijk mag zijn dat de soevereine nationale staat in de kleiner wordende wereld geen levensvatbaarheid heeft.

Verhofstadt ziet wel wat in het uitgeven van euro-obligaties om landen die zich niet aan de afspraken houden te kunnen uitsluiten. Hij is commissaris bij een pensioenfonds en vindt dat er op financieel gebied kwaliteitsnormen moeten komen zoals die ook gelden voor auto’s bijvoorbeeld. Wat minder overtuigend is zijn geloof in economische groei, maar dan houdt JBC zijn mond.

Het zou interessant zijn om de voormalige premier te horen over de kabinetscrisis in België, maar daarover wil hij niet meer kwijt dan dat het allemaal wel goed komt. Het gaat een federale staat nooit gemakkelijk af. In de loop van de tijd zijn er aanpassingen nodig om recht te doen aan de verschillende deelgebieden. Hij toont een fraai fragment uit de eerste uitzending van het boekenprogramma Hier is Van Dis, waarin de nog jeugdig ogende gastheer met een vermoeide Hugo Claus spreekt over zijn meesterwerk Het verdriet van België, dat het collaboreren met de Duitsers in de tweede wereldoorlog als onderwerp heeft. 

Het verdriet van België zou ook kunnen slaan op de genocide in Rwanda. Verhofstadt bezocht de voormalige kolonie meerdere keren in zijn eentje en zag kerken vol lijken met Tutsi’s en gematigde Hutu’s en bood tegen de zin van de toenmalige minister van buitenlandse zaken Willy Claes in het openbaar zijn verontschuldigingen aan.

Het is niet alleen politiek die Verhofstadt bezig houdt. Hij is ook geïnteresseerd in de abstracte kunst van Mark Rothko en de zonnepitvloer van Ai Weiwei, in het produceren van wijnen, in literatuur en oude muziek. Wat dat betreft staat hij midden in het leven en daar kan hij in zijn verdere, ongetwijfeld nog rijke, politieke leven alleen maar zijn voordeel mee doen, dunkt me. 

aangepast: 29 augustus om 15:24 uur

5 opmerkingen:

  1. Ik vond hem wel boeien. Een man met visie en meningen over velerlei onderwerpen...

    De interviewer was slecht.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Een boeiende avond
    Eigenlijk had hij niemand nodig om de avond te vullen.
    Hooguit een wekkertje om hem er aan te herinneren dat hij naar een volgend thema of fragment moest overstappen

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Heb het programma afgezet. Zoals die man ratelde. Van dialoog met de presentator kon amper sprake zijn, Guy liet hem zijn vragen niet eens uitspreken. Een uurtje hield ik het vol, toen haakte ik af.
    Overigens heb ik mij vandaag lopen afvragen of er technieken zijn om zo'n ratelaar op een beschaafde manier een halt toe te roepen en of je een slecht interviewer bent als dat niet lukt.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Je hebt gelijk, Ingrid, het lijkt me niet meevallen om met zo'n man in gesprek te gaan. Misschien moet je daar vantevoren afspraken over maken, maar dan nog, ieder vogeltje zingt zoals het gebekt is en als eerste minister en als leider van de Europese liberalen moet je waarschijnlijk ook erg goed gebekt zijn.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Uit nieuwsgierigheid gekeken met de idee dat het wel weer een scenario zou worden waarbij de interviewer voortdurend de gast onderbreekt en vragen stelt met enige vooringenomenheid. Maar nee hoor, heb de hele drie uur geboeid uitgekeken. Guy Verhofstadt had inderdaad niemand nodig om de avond te vullen, behalve om een fragment aan te kondigen. Wellicht had hij ook een paar uur extra volgemaakt. Hij had in elk geval wat te vertellen.

    BeantwoordenVerwijderen