Verhaal over ontwortelde jongeman blijft steken in
algemeenheden
Het romandebuut Een
kleine moeite van Hugo Blom gaat over een jongeman die nogal ontworteld is
door de vroege dood van zijn moeder en de verdwijning van zijn vader, directeur
van een kunstmestfabriek, op twaalfjarige leeftijd. Deze jongeman, Samuel de
Hoog geheten, is daardoor afgestompt van zijn gevoelens. Na zijn twaalfde
huilde hij niet meer, zoals een echte man past, laat Blom weten. Pas aan het
eind van de roman beginnen de tranen toch door te breken.
Na de lagere schooltijd van Samuel krijgt zijn vader het zo
druk met zijn onderneming dat hij zijn zoon in een internaat plaatst. Samuel dient
zelf uit te vinden hoe hij zich tot de wereld dient te verhouden. Hij kijkt de
kat uit de boom en wordt ook door anderen zoveel mogelijk met rust gelaten. De
directeur van het internaat noemt hem onaanraakbaar omdat hij nooit zijn
gevoelens laat zien.
Zijn vader rijdt op de terugweg van het internaat zo hard
over de snelweg, dat hij van de politie niet verder mag met zijn snelle auto.
Hij wordt afgezet bij een tankstation en komt daarna niet meer boven water.
Samuel brengt de vakanties door bij zijn jaargenote Feline Vleugel en haar
moeder Laura, die hem na de middelbare school aan een baan helpt in de
informatica. Samuel wordt daar rijk mee, maar mist toch een basis in zijn
leven. De vriendinnen die hij oppikt vormen allemaal onderdeel van de
buitenkant. Hij ziet niet hun persoon, maar alleen hun al of niet mooie lijven.
Totdat hij op het eind van het boek - veertig en vrij, maar nog steeds alleen -
op zijn schreden terugkeert.
In korte hoofdstukken ontvouwt Hugo Blom het leven van zijn
hoofdpersoon. Helaas is dat nogal schematisch en oppervlakkig. Het blijven impressies.
Nergens dringt de auteur echt door tot het leven. De spanning die tussen
Samuel, Feline en haar moeder ontstaat, wordt nauwelijks uitgewerkt. In plaats
van psychologische diepgang te zoeken legt Blom van alles uit over
achtergronden van bijpersonen zoals over de directeur van het internaat, waardoor
het verhaal teveel de breedte ingaat en niet de ziel peilt, al zal dat ook te
maken met de nogal gesloten aard van de hoofdpersoon.
Het verhaal speelt zich af voor de val van de Muur, in de dagen
dat men op computers nog met floppy disks werkte en kent een wat warrige
compositie. Zo is het nogal gezocht dat Samuel na zijn goedbetaalde baan in de
informatica met serveerster Carole uit Parijs naar Potsdam gaat, omdat hij eens
van een meisje uit de DDR het verzoek heeft gehad om een bandje van The Cure voor haar op te nemen. Zelf
begrijpt hij ook niet veel van zijn handelwijze.
De stijl is nogal gemanierd tot opgefokt aan toe, al zijn er
flitsen van schoonheid, zoals wanneer Hinde, receptioniste van een bedrijfje
waar Samuel op voorspraak van Laura aan het werk kan, de gevoelloze jongeman
leert zoenen. De afstandelijkheid verhindert echter dat de lezer veel ontroering
ervaart. De toon zeurt meestal, bijvoorbeeld als het gaat om de verstandhouding
van Samuel met de jongens op het internaat. ’De vriendschappen die de jongens sloten, waren niet allemaal gespeend
van emotie. Zeker, ze waren stuk voor stuk op hun hoede, ieder van hen had zo
zijn redenen voor een levenslang wantrouwen in de ander.’ Van dit soort
algemene uitspraken wemelt het en die dringen niet echt door tot het gemoed.
Het geworstel met hechte bindingen, zoals door Blom
verwoord, is misschien tekenend voor onze tijd, maar aanspreken doet het in Een kleine moeite niet. De
onaanraakbaarheid van Samuel bereikt de lezer niet. Het blijft een blik van
buitenaf op zijn leven.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten