Pages

maandag 21 april 2014

Filmrecensie: Shame (2011), Steve McQueen



Seksverslaving leidt tot bindingsangst

Shame begint met de halfnaakte man die op de poster staat en die in bed ligt met een hand suggestief onder het blauwe laken. Die man heet Brandon, woonachtig in New York en seksverslaafd. In een mooie opeenvolgende serie beelden maken we kennis met zijn troosteloze leven en zijn verslaving.

Prachtig gefilmd is de scène in het begin waarin Brandon in de metro naar een knappe vrouw kijkt, die tegenover hem aan de andere kant van het gangpad zit. Alleen al de manier waarop ze haar in lange bruine laarzen gevatte benen over elkaar slaat, zegt genoeg. Als ze bij een halte opstaat en haar hand om de ijzeren paal bij de uitgang legt, legt Brandon die van hem er vlak boven. In het gedrang op het perron weet de vrouw te ontsnappen.  

Om aan zijn gerief te komen gaat Brandon naar prostituées of laat die bij hem in het appartement komen. Daarnaast is hij ook erg druk met internetseks. Het bevalt hem daarom helemaal niet dat zijn blonde zus Sissy, een zangeres, langs komt en vanwege relatieproblemen een paar dagen bij hem wil blijven slapen.

Samen met zijn baas David gaat hij naar een optreden van haar in een bar. Sissy legt het aan met de getrouwde David en neemt hem ook mee naar het appartement van haar broer, waardoor David zich buitenspel voelt staan en maar gaat hardlopen. Als David hem de volgende dag terloops meldt dat zijn computer vol staat met porno voelt Brandon zich schuldig. Als zijn zus ook nog eens per ongeluk een chatsessie op de computer ziet, is dat voor hem een reden om, net als een alcoholist de flessen wegdoet, alle opwindende lectuur op te ruimen en het met Marianne, een jonge vrouw van zijn werk, te proberen.

De scènes zijn esthetisch zeer fraai in elkaar gezet, zoals de scène waarin Brandon en Marianne in een restaurant zitten en een gesprek proberen te hebben waarbij ze steeds worden gestoord door de ober. Marianne is pas gescheiden en duidelijk uit op een nieuwe verovering, maar Brandon uit zich sceptisch over een liefdesverhouding. Ook later in een hartverscheurend gesprek tussen een broer en een zus zegt hij tegen Sissy, die bang is dat ze nooit meer iets van hem zal horen als ze zijn appartement verlaat, dat hij tenminste met zijn appartement en zijn baan onafhankelijk is en dat dat van haar niet gezegd kan worden.

Steve McQueen legt weinig uit en laat de kijker vooral beleven. Men krijgt een indringend beeld van de moeilijkheid om, net als van elke verslaving, van een seksverslaving af te komen. Brandon leeft alleen maar van lustvolle spanning en ontspanning, hetgeen misschien wel de kern van alle verslaving is. Ik moest denken aan een raad die een leraar op de middelbare school gaf, namelijk dat excessief masturberen een liefdesverhouding in de weg zou staan. Ik weet niet of hij daarmee onnodig angst inboezemde, maar iemand als Brandon behoorde ongetwijfeld tot een categorie mannen die zich daardoor nog moeilijker kan binden.

Wat Shame ook zeer de moeite maakt is de poëtische manier van filmen. Net als in het begin van de film is ook het einde, wanneer Brandon na het pijnlijke gesprek met Sissy zijn huis uit vlucht en in de stad in de problemen komt, weer een fraaie opeenvolging van beelden waarin verschillende tijdsperioden door elkaar heen lopen. De rust die door gevoelige pianoklanken wordt versterkt en de prachtige rollen van Michael Fassbender als Brandon en Carey Mulligan als Sissy maken van Shame alles bij elkaar een echt kunstwerk.

Hier de trailer, hier een interview met de regisseur.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten