Pages

zaterdag 12 januari 2013

De terugkeercoach (2012), documentaire van Kees Vlaanderen


Mensen in plaats van dossiers

Kees Vlaanderen heeft van de Belgische overheid toestemming gekregen een kijkje te nemen in het Belgische Sint Gillis Waas, dichtbij de Nederlandse grens, waar men op een humane manier uitgeprocedeerde asielzoekers met kinderen voor hun uitwijzing opvangt. De illegale gezinnen kunnen terecht in terugkeerhuizen, waar terugkeercoaches de gezinnen begeleiden tot de uitzetting een feit is. De basaal ingerichte huizen hebben geen televisie of internet, maar de deuren staan open en de kinderen kunnen naar school.

De coaches Tinne Jansen (rechts op de foto) en Eve Rondou (links) werken voor de vreemdelingendienst maar gaan wel een vertrouwensrelatie aan met de bewoners van de huizen. Tinne zegt dat men geacht worden alles zelf te doen, maar zelf zijn ze niet te beroerd om een nieuwe lamp in een plafonnière te draaien. Het gaat niet om ons, zegt Tinne later, maar om de cliënten, die vaak binnenkomen met veel spanning over de uitzetting. De realiteit daarvan dringt daar pas door, voegt Eve daaraan toe.

Op nummer 75 woont een Albanees gezin. De vader is door onbekenden vermoord in Albanië. De moeder is overstuur en haar vier kinderen zijn beduusd. Vanwege de moord is de moeder naar België gevlucht, op zoek naar bescherming, maar haar verzoek tot asiel is al drie maal afgewezen. Ze is erg moe, net als de kinderen, maar de dokter wacht nog met slaapmedicatie. Gaandeweg stort ze geheel in en trekt de kinderen daarin mee. Vooral haar oudste dochter Esma is hiervan de dupe. De coaches maken zich ongerust. Ze regelen dat broer Amir, die elders in een Azc zit, zijn zus bijstaat met de opvoeding en dat de kinderen naar school kunnen. Uiteindelijk ziet Amir het niet zitten en verdwijnt als hij een pakje sigaretten gaat halen. Eind van het liedje is dat de moeder wordt opgenomen in een gesloten inrichting en de kinderen in een opvanghuis terechtkomen. 

In een ander huis woont een Georgisch stel met een zoontje. Ze krijgen te horen dat ze terugkunnen naar Georgië en niet naar Polen hoeven, waar ze naar toe zouden moeten volgens het verdrag van Dublin, dat bepaalt dat asielzoekers dienen terug te keren naar het land waar ze de EU zijn binnengekomen. Het stel is blij en gaat de koffers pakken. Eve brengt hen naar de luchthaven. Ze denkt dat het stel, dat ergens op een nieuwe plek in Georgië een taxibedrijfje wil beginnen, het wel redt.

Op nummer 72 woont Asma, een jonge Pakistaanse vrouw met haar dochtertje. Ze is ook nog zwanger. Na haar huwelijk in Pakistan werden zij en haar man bedreigd door haar broers. Ze vluchtten naar Engeland, maar werden daar ook bedreigd. De man veranderde van karakter en verdween. Asma moet inmiddels weg uit het terugkeerhuis. Tinne en Eve betreuren het dat Asma geen asiel aanvraagt in Engeland. Ze hebben dagelijks op haar ingepraat. Vanwege haar zwangerschap kan men haar niet op het vliegtuig zetten. Terwijl Asma huilt zoeken de coaches ergens een plaats in de daklozenopvang, maar omdat dat niet lukt krijgt Asma van de vreemdelingendienst nog een paar dagen respijt. Daarna gaat ze naar een asielzoekerscentrum, waar ze de bevalling kan afwachten.

Vlaanderen mengt zich nauwelijks in de gang van zaken, maar filmt met veel gevoel. Soms breekt hij in, bijvoorbeeld om Asma te ondervragen of om Tinne te vragen of ze soms moeite heeft met haar opdracht. Tinne geeft toe dat ze soms teleurgesteld is over besluiten van de vreemdelingendienst, maar ze staat achter het beleid, anders zou ze haar werk niet kunnen doen.

Tenslotte meldt Kees Vlaanderen dat een kwart van de mensen in terugkeerhuizen in e illegaliteit verdwijnt. Desondanks vindt de Belgische staatssecretaris deze manier van opvang nog altijd het beste voor kinderen. Een aanpak die navolging verdient. 


Geen opmerkingen:

Een reactie posten