Pages

maandag 16 januari 2012

Ramon Gieling over De hoofdletter pijn, VPRO-boeken, 15 januari 2012


Op zoek naar de andere werkelijkheid.

Wim Brands laat het nieuwe boek van Ramon Gieling aan de kijkers zien en spreekt over een niet te verfilmen verhalendebuut van de man die op de eerste plaats filmmaker is en die onder andere de weergaloze documentaire En un momento dado (2004) maakte over Johan Cruyff bij Barcelona, de op dit blog besproken film Tramontana (2009) en About Canto (2011). 

Op het ogenblik werkt Gieling aan Blinde verkopers van loterijcoupons. Franco kwam ooit met het plan om blinden daarvoor in te zetten. In Spanje zijn er 150.000 verkopers. Elke dag is er een trekking. Gieling vindt het prachtig dat blinde zieners het geluk dan wel de illusie verkopen. Hij zoekt altijd naar onmogelijke onderwerpen, naar zaken die eigenlijk niet kunnen.

Brands ziet dat als een bruggetje naar het boek De hoofdletter PIJN. Het motto naar Bunuel luidt, dat als hij een overleden vriend op straat zou tegenkomen hij niet zou denken aan een wonder, maar zou denken: daar heb je weer iets wat je niet begrijpt, Luis. Voor Gieling is dat een credo. Het plaatst het geheim niet in de hemel maar op aarde.

Zijn vader was antiquair en kocht inboedel op van boeren in Spanje. Als jongetje van negen maakte de sfeer veel indruk op hem. Hij zag in 1963 armoede, de stierengevechten, de Guardia Civil. De streek Extramadura betekent extreem hard. De tegenstellingen zijn er groot. Poëzie maakt deel uit van het dagelijks leven. Blindheid is de ruimte tussen twee werelden, zei een blinde oud legionnair.

Gieling maakte een film over een essay van Lorca, de Duende, een moeilijk te vatten duister begrip dat letterlijk kleine duivel betekent en het tegendeel van de inspiratie omvat. Brands toont het openingsfragment uit de film Tramontana waarin twee jochies tegen de wind in van een berg af vliegen. Het gaat weer over het geheim dat niet zo gemakkelijk in woorden is te vatten. Gieling probeert de essentie weer te geven, die aan te raken, die intact te laten door een open einde. Hij droomde zelf twee jaar lang dat ie kon vliegen, een paar meter boven de grond.

De dood is iets vitaals, net als de liefde. Brands haalt Lorca aan die schreef dat Spanjaarden niet met de dood uit de voeten kunnen, maar wat afschrikt trekt ook aan, zegt Gieling.
Ook in Canto ostinato van Simeon ten Holt komt het raadsel naar voren. Kan muziek levens van mensen veranderen? vroeg Gieling zich af. Hij had gehoord wat het Canto teweegbracht. Zo was er een man die geopereerd wilde worden terwijl het canto gespeeld werd.

Gieling wil het mysterie in stand houden. ‘Je moet houden van de werkelijkheid om te ontdekken dat die krankzinnig is.’

Hier meer over Ramon Gieling. Onder het kopje texts ook het eerste, stilistisch en inhoudelijk niet al te sterke, verhaal De hond

Geen opmerkingen:

Een reactie posten