Pages

woensdag 7 december 2011

Jan Terlouw over Hoed u voor mensen die iets zeker weten, VPRO-boeken, 4 december 2011


Een gedreven spreker en een toonbeeld van beschaving.

In de beschouwingen van Jan Terlouw over wetenschap, geloof en politiek, komen ook Van Agt en Den Uyl voor. Als u tussen hen moest kiezen, vraagt Wim Brands heel onbescheiden, wie kiest u dan?
Den Uyl stond dichterbij zijn politieke opvattingen en met Van Agt deelde hij meer een wetenschappelijke benadering. Terlouw legt dat uit aan de hand van een overschot van honderd miljoen gulden dat opeens vrij kwam en dat er in de ministerraad besproken werd hoe dat moest worden verdeeld. Omdat men er niet uitkwam besloot minister-president Van Agt dat samen met vice-minister president Terlouw te regelen. Binnen drie minuten waren ze eruit. Dat tekende zijn wetenschappelijke benadering, vindt Terlouw. Den Uyl had een commissie ingesteld, Van Agt geloofde niet in schijnzekerheid.

Brands vraagt hem of zijn vader, die dominee was, geen problemen had met de agnostische instelling van zijn zoon.
Terlouw zegt dat ieder kind zijn ouders nadoet, maar dat men zich in de puberteit gaat afzetten. In de oorlog werd hij geraakt door de Shoah, tijdens zijn studie natuurwetenschappen leerde hij om feiten te verifiëren en begreep hij dat godsdienstige dogma’s vaak niet aannemelijk zijn. Zijn vader worstelde daar net zo goed mee, zegt hij.
Terlouw respecteert wel de godsdienst. Hij ziet in dat het geloof een onmisbare functie heeft, niet alleen in de derde wereld maar ook hier in Nederland als ouders bijvoorbeeld een kind verliezen. Het geloof biedt hoop op een andere wereld.

Zijn wetenschappelijke instelling heeft zijn politieke denken en zijn schrijverschap beïnvloed en niet omgekeerd. Den Uyl kon de feiten anders zien als die hem niet welgezind waren, maar hij en Van Agt konden er niet omheen. In de wetenschap gaat het om het verifiëren van feiten, zoals met die nutrino’s bijvoorbeeld, die sneller dan licht zouden gaan. In de politiek zoekt men naar het haalbare. De politiek is niettemin zeer belangrijk, omdat het gaat over de ordening van de samenleving, over de bescherming van de zwakkere. Terlouw hoeft nooit getwijfeld aan zijn politieke loopbaan. Hij vindt dat men op het ogenblik te bang is voor Wilders die de politiek aardig naar zijn hand weet te zetten. Vooral het CDA zou meer van de eigen ideeën moeten uitgaan. Men kan zien dat het niet werkt om samen te werken met een partij die lijnrecht tegen de nobele christen-democratische principes ingaat. Hij heeft respect voor Cohen. Het is moeilijk om na het burgermeesterschap weer partijman te moeten zijn. Sta boven het spelletje dat Wilders probeert te spelen, zegt Terlouw, maar ik heb Cohen niet anders zien doen tijdens de laatste kamerdebatten. Als ik Terlouw zo hoor moet ik eraan denken hoe zeer we zo’n beschaafde heer op het ogenblik missen op het politieke toneel.

Het is jammer dat de tijd zo snel voorbij is, ik had Terlouw nog wel willen horen over zijn schrijverschap over zijn prachtige jeugdboeken als Koning van Katoren en Oorlogswinter.  

Geen opmerkingen:

Een reactie posten