Filmrecensie: Reality (2012), Matteo Garrone

Visverkoper levert zich uit aan illusies

Zo schokkend als Gomorra (2008) van de Italiaanse regisseur Matteo Garrone (Rome, 1968) begint zijn volgende film Reality niet. Integendeel, we worden verrast door een kleurig beeld van een koets met daarin een bruidspaar dat naar een luxueuze uitgaansgelegenheid gaat om daar hun huwelijk in te wijden. Op het feest is ook Luciano aanwezig die zoals vaker op partijen een oud vrouwtje speelt. Hij hoort echter dat dit niet gepast is en gaat vervolgens als uitbundige Napolitaanse volksvrouw.

In die hoedanigheid ontmoet hij Enzo die beroemd geworden is door zijn deelname aan de realityserie Big Brother ofwel Le grande fratello in het Italiaans. Luciano, die in het gewone leven vis verkoopt en daarnaast robots verhuurt voor zijn vrouw Maria, voelt zich wel aangetrokken tot deelname aan het programma en als zijn drie kinderen daarop aandringen trekt hij Enzo aan zijn jasje om te zeggen dat hij auditie wil doen.

Hij wordt inderdaad uitgenodigd om daartoe naar Rome te komen en is daar volgens eigen zeggen de held van de dag, maar eenmaal terug in Napels heeft hij het idee dat hij in de gaten gehouden wordt, onder andere door twee vrouwen uit Rome die vis bij hem komen kopen. Hij polst zijn maat Michele daarover en is nijdig als hij een dag later een bedelaar afscheept terwijl hij ziet dat verderop een controleur daarover een aantekening maakt.

De familie is verdeeld over de deelname van Luciano aan het programma en Maria vreest dat de verhuur van de robots daarmee verklikt wordt, maar Luciano ziet dollartekens en houdt vol. Hij besluit zelfs zijn viskraam te verkopen om een betere indruk te maken. Om zijn goede bedoelingen nog meer kracht bij te zetten, deelt hij hun huisraad uit aan arme mensen, maar dat wordt Maria toch te gortig en met haar kinderen vertrekt ze uit het huis. Luciano die niets hoort van de organisatie zakt daarop weg in een depressie.

De familie wil graag dat Maria zich weer met Luciano verzoent en dat gebeurt ook, maar dat neemt niet weg dat Maria zich toch veel zorgen maakt. Michele schakelt daarop een priester in die een bevlogen preek houdt over het verschil tussen schijn en werkelijkheid. Dat lijkt te helpen, maar tijdens een processie blijkt Luciano toch opeens verdwenen.

Fraai is een scène waarin Luciano samen met zijn maat Michele in de kerk gaat kijken of een vrouw die haar robot niet wil teruggeven in de dienst aanwezig is. Dat klopt het geval. Ze schuiven aan in de kerkbank en proberen haar te overtuigen mee te gaan naar haar huis om haar onschuld te bewijzen. Ook fraai is de rol van Enzo die zich als een gearriveerde acteur beschouwt, nergens tijd voor heeft maar iedereen wel op het hart drukt om toch vooral de eigen dromen waar te maken en daarna met een helikopter naar een volgende festiviteit vliegt.

Net zoals we in het begin van de film op Napels inzoomden, zoomt Garrone op het eind weer uit. Het is daarmee alsof we in een sprookje verkeerd hebben en weer terug zijn tot de orde van de dag. Reality geeft daarmee op kunstige manier aan hoe de mens zichzelf een loer draait daar mee te gaan met illusies.

Hier de trailer, hier mijn bespreking van Gomorra