Achter het geestesoog kan alles verschijnen.
Wim Brands vertelt dat de verzamelbundel met meer dan vijftig verhalen wordt uitgegeven ter gelegenheid van de 65-ste verjaardag van de schrijfster. Anders dan gewoonlijk debuteerde Mensje niet met een verhalenbundel, maar met de inmiddels klassieke roman Bleekers zomer. Net als Couperus is ze op 10 juni jarig en net als hij is ze een Haags schrijfster.
Brands refereert aan Hagenaars die van het zand kwamen of van het veen. De laatsten kwamen, zoals de familie van Mensje, uit de volksbuurten. De Laan van Meerdervoort was de scheidslijn. Mensje hoorde daar pas later over en vermoedt daarom dat de uitdrukking bij de zandmensen vandaan kwam. Overigens waren er ook verschillen in de volksbuurten. Door een kier in de schutting in hun achtertuin zag Mensje grotere huizen.
Ze besefte op de middelbare school dat ze in een volksbuurt woonde. De huizen en de kamers van haar vriendinnen waren groter en men had dienstmeisjes. Haar eigen moeder was schoonmaakster. Op haar twaalfde werd ze in de kost gedaan. Ze sprak daarom naast plat ook keurig Haags.
In sommige verhalen van Mensje komt het volksleven duidelijk naar voren, zoals in Bultje, een etterbak die zijn moeder plaagt. Mensje heeft die eerste verhalen ontleent aan ervaringen in de Transvaalbuurt.
Op de HBS ging het mis. Dat kwam door de jongens. In Tigertits Rosie krijgt het meisje een naaktboekje van een jongen. Een fragment van dat verhaal is te lezen op: http://www.mensjevankeulen.nl/fragmenten.htm/
Daarop ging ze terug naar de nonnen, maar later kwam ze weer in contact met een ontspoord meisje dat in de ban was van soldaten en drank.
Cruciaal in de ontwikkeling van haar schrijverschap was de opdracht die een tekenleraar haar ooit gaf in plaats van straf. ‘Leer kijken,’ gebood hij haar. Hij deed dat waarschijnlijk zelf ook, zegt Mensje. Achter het geestesoog kan alles verschijnen.
Brands merkt op dat in haar verhalen een gegeven gemakkelijk kan exploderen. Mensje zegt dat er altijd een confrontatie in moet zitten, al hoeft die niet groot te zijn, zoals in het verhaal over een vertegenwoordiger van babyvoedsel die wraak neemt op zijn zwangere vrouw door een steek uit te halen in een babykleertje dat ze breit of - ander verhaal - over een man uit een pension die tijdens een wandeling en een vrijend paartje ziet en door de jongen daarvan op zijn neus wordt geslagen.
Brands vraagt hoe Mensje beelden van vroeger gebruikt. Mensje zegt dat het beeld verandert tijdens het schrijven en door fictie vervormt wordt.
Brands noemt een verhaal dat alleen door een vrouw geschreven kon worden. Het gaat over de vrouw van een beroemd maar onuitstaanbaar schrijver, van wie ze toch houdt. Mensje zegt dat ze zelf ook wel eens lastig is, maar zich nauwelijks kan voorstellen dat een man zo over zijn vrouw zou schrijven, al sluit ze dat ook niet uit.
Ze herlas voor deze nieuwe bundel verhalen van 41 jaar geleden. Ze was verbaasd dat er het zoveel waren en dat het boek zo zwaar woog.
Op http://www.ebook.nl/store/ebook_pages.php?id=183/ zijn een aantal verhalen gratis als ebook te downloaden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten