Filmrecensie: Kuma (2012), Umut Dag

Jonge Turkse veroorzaakt spanningen in Weense gezinsverhouding

De eerste lange speelfilm Kuma van de Oostenrijkse regisseur Umut Dag (Wenen, 1982), die van Koerdische afkomst is, betreft een sociaal drama rond een van oorsprong Turks gezin in Oostenrijk dat een bruid in Turkije gehaald heeft, niet voor zoon Hasan, zoals de buitenwereld denkt, maar voor vader Mustafa. Diens zieke vrouw Fatma heeft daar een groot aandeel in gehad omdat ze vreest dat het gezin na haar overlijden uit elkaar valt. De aanwezigheid van de bruid, Ayse geheten (links op de poster) , zorgt voor spanning met de zussen van Hasan en wordt gevolgd door een zware crisis in de verhoudingen, die zo te zien niet van de ene dag op de andere bezworen is.

Kuma, dat tweede vrouw betekent, begint met een scène waarin Fatma (rechts op de poster) in de spiegel kijkt en verdriet heeft. Wellicht voelt ze aan dat de beslissing om een nieuwe vrouw voor haar man Mustafa in huis te halen, met veel problemen gepaard zal gaan. Desalniettemin kan ze weinig anders. Ze heeft kanker en wil haar gezin niet aan haar lot overlaten. Daarom heeft ze bedacht om haar zoon Hasan op het Turkse platteland in het huwelijk te laten treden met een knappe jonge Ayse.

Na schaarse en niet al te vrolijke beelden van de bruiloft volgt een smartelijk afscheid van Ayse van haar familie. De aankomst in Wenen is opmerkelijk. Ayse geeft geen krimp als ze begrijpt dat ze de huwelijksnacht niet met Hasan maar met Mustafa zal doorbrengen. Fatma is heel aardig tegen haar. Zus Nurcan gooit meteen haar kont tegen de krib en hoort Ayse ’s nachts kreunen. Na een bezoek van familie waaronder zus Kezvan die getrouwd is met een man die haar mishandelt en die ook nog eens jaloers is op Ayse, normaliseren zich de verhoudingen. Zelfs Nurcan draait bij en helpt de zwangere Ayse bij het leren van de Duitse taal.

De lange zwarte intervallen tussen de scènes geven aan dat er geruime tijd verstreken kan zijn tussen de gebeurtenissen. Eenmaal probeert Dag de kijker zelfs op het verkeerde been te zetten. Dat is als de familie in het ziekenhuis de uitslag krijgt van een beslissende operatie van Fatma. In de volgende scène zien we de begrafenis maar al gauw begrijpen we dat het niet de moeder is die dood is gegaan maar de vader, hoewel daar geen enkele aanwijzing voor was. De dood van Mustafa verandert wel een en ander in het gezin. Ayse neemt een baantje aan in de Turkse supermarkt waar ze altijd haar boodschappen deed en probeert contact te krijgen met Hasan op wie ze verliefd is. Als hij echter bekent dat hij homoseksueel is, laat Ayse zich verleiden door de jonge medewerker Osman uit de supermarkt, maar als de familie en speciaal Fatma daar een vermoeden van krijgt zijn de rapen gaar.  

De simpele gitaarklanken brengen rust in het sympathieke en boeiende verhaal, waarin duidelijk wordt dat culturele verschillen zich niet met slag en stoot laten oplossen, maar dat men met geduld en verstand elkaar wel weet te vinden. Begüm Akkaya speelt in ieder geval een glansrol als Ayse, die ondanks het verlies van haar geliefde familie zich met veel liefde en wijsheid opwerkt om een Weense familie ter wille te zijn. Zelfs op het eind is ze heel zorgzaam voor Fatma, ook al heeft die haar daarvoor behoorlijk mishandeld. Dag lijkt hiermee te zeggen dat liefde altijd sterker is dan geweld.

Hier de trailer.