Ambulance (2016), documentaire van Mohamed Jabaly

Indringende beelden over de waanzin van oorlog

De 23-jarige Palestijnse filmmaker Mohamed Jabaly maakte een indringend portret over de oorlog die in 2014 door Israël in de Gazastrook werd gevoerd. Door zijn persoonlijke inbreng komt de documentaire heel dichtbij. Jabaly vertelt dat hij vlak voor de oorlog in een ziekenhuis filmde en dat hij toestemming vroeg om mee te rijden op een ambulance die bestuurd werd door Abu Marzouq. De beelden uit Gaza stad liegen er niet om, zoals hij vanaf de bijrijdersplaats ziet. De ambulance rijdt rond in een hel van vernietiging aangericht door de granaten en bommen die drones en vliegtuigen afwerpen. Het suikerfeest is dat jaar alleen een feestje voor de kinderen.

De documentaire begint met enkele feiten. De oorlog duurde 51 dagen waarin zwaar gebombardeerd werd, 28000 huizen verwoest werden en een half miljoen mensen dakloos raakten. Meteen al in de eerste beelden worden deze feiten geïllustreerd. Een bom heeft een huis platgegooid waarin zich mensen bevonden. Met een graafmachine wordt een muur weggeschoven waardoor men een man kan bevrijden en naar het ziekenhuis afvoeren.

Aan het begin van de ramadan worden vier plaatsen tegelijk getroffen. Marzouq besluit dat men eerst zwaarst gewonden moet helpen. Jabaly is bang en nerveus bij de aanblik van zoveel bloed. Het ambulance personeel werkt echter efficiënt en spoelt na afloop de ambulance en de brancards schoon. Daarbij vinden ze op de grond zelfs nog een bot. Een probleem vormen de opdringerige journalisten die zich met hun camera’s steeds meer bij het ziekenhuis ophouden en het werk van de artsen belemmeren. Het is toch al een chaos met mensen die horen over de dood van een familielid en in huilen uitbarsten.

Tijdens een reddingsactie in een toren die na een bominslag is ingestort wordt Marzouq zelf gewond en vlucht Jabaly met zijn camera nog in actie. Hij kijkt tijdens de slapeloze nachten de schokkerige beelden terug en vertelt over de doodsangst die hij voelde. Marzouq wordt gered en met een hoofdwond naar het ziekenhuis gebracht waar zijn achterhoofd wordt gehecht. Daarop gaat hij verder met het evacueren van bewoners die geïsoleerd zijn omdat Israël de tunnels van Hamas onder vuur neemt. Hoewel ze geen toestemming van Israël krijgen en het levensgevaarlijk is om in de volkswijken te komen, laat Marzouq zoveel mensen als mogelijk in zijn busje, dat inmiddels een een kapotte vooruit heeft. Jabaly filmt een grote groep die aankomt bij het ziekenhuis waar ze kunnen schuilen voor het bommengeweld. Als Marzouq moet tanken hoort Jabaly de beschietingen en ziet de stroom mensen die uit hun verwoeste huizen komen en valt flauw.

Jabaly vertelt dat hij rond de tweede intifada opgroeide, niet weet waarom deze oorlog begon en zich met de camera veiliger voelde dan zonder, omdat hij op deze manier zijn angst enigszins kon vergeten, in ieder beter dan in zijn ouderlijk huis waarin zich wel zestig personen ophielden. Naast de onverstoorbare Marzouq voelde hij zich in ieder geval rustiger. Zijn familie was aanvankelijk niet op de hoogte van zijn werk maar na zijn flauwte ging hij in op hun verzoek om een aantal dagen met filmen te stoppen. Dat was aan het einde van de vernietigende acties die Israël aanrichtte en die tot verdoving leidde van Palestijnen die alleen maar wilden dat deze waanzin stopte.

Hier de trailer, hier mijn bespreking van De laatste ambulance in Sofia (2012), dat ook over het leven op een ambulance gaat en wel in Bulgarije, maar daar heeft men tenminste nog tijd om af en toe een appeltje te plukken.