Heleen Debruyne en Anaïs van Ertvelde over Vuile lakens, VPRO Boeken, 3 december 2017

Consent is onmisbaar in de seksuele omgang

Schrijfster Heleen Debruyne en historica Anaïs van Ertvelde schreven een essaybundel over seksualiteit die voluit de titel Vuile lakens, een hedendaagse visie op seksualiteit draagt. Hoewel er al veel over seksualiteit geschreven wordt, menen de Vlaamsen een nieuwe invalshoek gevonden te hebben met het begrip consent. Carolina lo Galbo stelt hen de nodige vragen over onze seksuele vrijheid, nodeloze schaamte en hardnekkig verborgen normen.

Lo Galbo wijst eerst op de kettinkjes die de vrouwen dragen met daarop de woorden gulzig en morsig die voor hen beiden gelden. Ze vraagt daarna waarom er weer een nieuw boek over seksualiteit moest verschijnen.

Van Ertvelde zegt dat zij een beter boek over het onderwerp schreven dan de voorgaande, dat ze het onderwerp volwaardig behandelden en niet alleen uitgingen van de geldende seksuele scenario’s, maar probeerden te analyseren waar die vandaan komen.

Lo Galbo merkt op dat ze frank en vrij over het onderwerp schreven.

Debruyne antwoordt dat ze de onderwerpen opgedeeld hadden.

Van Ertvelde voegt daar aan toe dat ze niet objectief waren maar de onderwerpen koppelden aan hun eigen ervaringen.

Lo Galbo noemt consent een belangrijk begrip.

Van Ertvelde antwoordt dat er geen Nederlandse vertaling voor is, maar dat het gaat om lichamelijke autonomie. Debruyne zegt dat die in de praktijk moeilijk te realiseren is. Er is een grijze zone. Ze haalt een voorbeeld aan van een massage waarbij de masseur te ver ging en zij dat liet omdat het een knappe man was. Van Ertvelde merkte dat zij zich op een queer party veiliger voelde dan in een gewone disco vanwege de ongeschreven regels die daar gelden. Het is van belang dat men leert omgaan met een nee. Door het uitspelen van verschillende scenario’s ontstaat duidelijkheid over de grenzen. Debruyne heeft die in het katholieke internaat nooit leren kennen. Van Ertvelde wil verder komen dan de gebruikelijke onderscheid tussen jagers en prooidieren. Door consent voelen vrouwen zich veiliger om zich seksueel te uiten en zal er minder slutshaming optreden.

Lo Galbo brengt ter sprake dat het in de metoo discussie vooral over macht ging.

Voor Van Ertvelde is de grens daar duidelijk, maar ook in geval van seksuele intimidatie is consent van belang.

Lo Galbo vraagt naar onze seksuele vrijheid.

Debruyne zegt dat het een mythe is dat we tegenwoordig seksueel bevrijd zijn. Van Ertvelde wijst op een hoofdstuk over schaamte. Debruyne begint over de kritiek op de feministische revolutie, die niets heeft veranderd aan de patriarchale cultuur. Ze stelt dat we nog steeds zoekende zijn naar de juiste opstelling. Van Ertvelde voegt daaraan toe dat vele contradicties nog niet zijn opgelost en dat er tegenwoordig nog steeds veel geboden zijn die door de consumptiemaatschappij gedicteerd worden. Ze vraagt zich af uit welke andere bronnen we kunnen putten als het gaat om te leren kennen van onze seksualiteit. Debruyne vindt reflectie belangrijk omdat de huidige normen veel onbewuster worden doorgegeven dan vroeger, zoals oude boekjes over seksuele voorlichting duidelijk maken.

Tenslotte stelt Lo Galbo een vraag die ze nog niet eerder gehoord hebben, namelijk wat ze zelf hadden willen weten als ze zelf nog zestien en geen acht- en negenentwintig jaar waren geweest.

Van Ertvelde had willen weten dat biseksualiteit bestond. Debruyne dat er meer mogelijkheden op dit gebied waren dan louter voor de voortplanting.