City for sale, Tegenlicht, 5 november 2017

Economische belangen zetten de leefbaarheid in Amsterdam onder druk

Regisseur Geert Rozinga schetst een somber beeld van de toekomst van de stad Amsterdam die steeds meer in de grip komt van het grote geld. De cityvorming waar in de jaren zeventig heftig tegen geprotesteerd werd, heeft steeds meer aan invloed gewonnen en dat heeft negatieve gevolgen voor de, volgens de onlangs overleden burgemeester Van der Laan, lieve bewoners. Jongeren kruipen bij elkaar in gesplitste panden, gezinnen verlaten de stad en beginnende ondernemers mogen blij zijn dat ze voor enkele jaren een plaats krijgen waar ze aan de slag kunnen waarmee ze meteen worden ingezet als pionnen voor een gunstig vestigingsklimaat.

Kooplustigen bekijken inmiddels de tekeningen van de luxe appartementen die op de IJ oever gebouwd worden. De makelaar, die informatie geeft, zegt tegen Rozinga dat de woningmarkt overspannen is en dat er een wild west situatie is ontstaan in de stad waar het eigen woningbezit slechts dertig procent van het totaal uitmaakt. De projectontwikkelaar wil dat er meer huizen gebouwd worden om aan de vraag te voldoen. Het is echter de vraagt of dat helpt omdat de instroom nog altijd toeneemt.

Stedenbouwkundige Winy Maas rijdt rond door de stad en vindt dat er compacter gebouwd moet worden om het platteland en de natuurgebieden te ontzien. Vanwege de grote vraag naar woningen veroveren rijke jongeren de oude wijken, die daardoor van karakter veranderen. Een Marokkaan die al vijfendertig jaar in de Indische Buurt woont, ziet dat de Javastraat met de vele cafés steeds meer op een straat in Parijs is veranderd. De opwaardering van de buurt wordt aangeduid met het begrip gentrificatie. Stadstrateeg Najah Aouki (zie foto), ook aanwezig tijdens de meet-up in Pakhuis de Zwijger, zoekt naar nieuwe aansluitingsmogelijkheden voor de middenstand bij de veranderende bevolking. Architect Arna Mackic die in 1993 uit het verwoeste Bosnië kwam, weet dat een stad vooral bestaat uit herinneringen en dat men zich daarmee moet kunnen identificeren. Een stad is een plek van tegenstellingen waarbij men elkaar in de waarde dient te laten. De homogene gentrificatie leidt tot eenzijdigheid.

Het is de vraag of die te voorkomen is in een stad waar alles draait om geld. Terwijl een makelaar denkt dat de problemen opgelost kunnen worden door scheefwoners te laten verkassen naar duurdere huurwoningen, vindt Mackic dat geen enkele groep moet worden buitengesloten als er stedenbouwkundige plannen gemaakt worden. Daarop volgt een excursie naar de Zeedijk die vroeger verloederd was maar door inzet van gemeente, middenstand en bewoners weer leefbaar geworden is.  Initiator Janny Alberts zegt daarbij dat het moeilijk is om ongewenste veranderingen in toeristische richting tegen te houden. Maas wil diversificatie op kleine schaal om getto vorming te voorkomen, waarmee hij ook de gated communities aan de Zuid As bedoeld. Hij heeft naast de A10 een alpine landschap ontworpen waar men zich ver van de snelweg waant.

Vastgoedadviseur Jeroen Lokerse vindt dat men juist groter moet durven denken. Amsterdam is populair vergeleken bij andere wereldsteden en dient op te stomen in de vaart der volkeren. Protesten tegen de cityvorming zijn, net als in de jaren zeventig weer aan de orde van de dag. Helaas ontbreekt er een duidelijk antwoord vanuit de politiek. In Pakhuis de Zwijger wordt al langer gediscussieerd over de vraag van wie de stad nu eigenlijk is. Het is te hopen dat de leefbaarheid niet gaande de gesprekken onder hun voeten wordt afgebroken. etHet  

Hier meer informatie op de site van Tegenlicht, hier meer over de meet-up morgenavond in Pakhuis de Zwijger met daarop ook een aantal interessante artikelen.