Ola’s Borgen (2016), documentaire van Carin Goeijers

Persoonlijk portret van een bevlogen en geëngageerd theatermaakster

Na een boeiend portret van Mbark Boussafa, een getalenteerd voetballer uit Amsterdam Oost die als geldschieter voor familie en vrienden dient, filmt Carin Goeijers de van oorsprong Syrische regisseuse Ola Mafaalani (1968) in de aanloop van de tien uur durende uitvoering van Borgen, een Deense televisieserie over het moeilijke leven van Birgitte Nyorg die premier wordt van het land, moet schipperen met haar idealen om aan de macht te blijven en daarvoor een hoge prijs betaalt. Tussen de repetities en de research door zien we Mafaalani druk bezig met het opknappen van haar nieuwe huis. Ongetwijfeld is de fysieke arbeid een goed tegenwicht tegen het hectische bestaan als regisseuse, zeker als men zo’n sterk temperament heeft als Mafaalani.

Mafaalani ontvangt onder andere Adam Price, de Deense scenarioschrijver van Borgen. Ze vindt het fantastisch dat hij de moeite heeft genomen om langs te komen, aanwijzingen te geven en zelfs een toespraak te schrijven voor Birgitte, gespeeld door Marlou Gorter. Daartoe vraagt hij Malaafani welke betekenis men in Nederland hecht aan het volkslied. Mafaalani heeft aan één woord genoeg om die weer te geven: voetbal, maar Price haalt er toch de termen vrij en onverveerd uit, die men in het voormalige gidsland vergeten meent te zijn maar die opnieuw van stal kunnen worden gehaald.

Zij praat tegen de spelers over het belang van de toon van de voorstelling, want de toeschouwer moet lang geboeid blijven en dat kan alleen als het persoonlijke wordt aangesproken. Aan Mafaalani zal dat niet liggen. Ze vraagt zelf aan Bram Coopmans, die de echtgenote van Birgitte speelt of hij wel gelukkig is. Mafaalani gaat ook langs bij Jet Busschemaker om te horen hoe zij de opvoeding combineert met het leiden van een departement. Tussendoor houdt ze ook nog contact met haar zoon Sammie en dagelijks belt zij met haar moeder, die in Duitsland woont, over het verloop van de oorlog in Syrië.

Met Gorter bekijkt ze een toespraak van Merkel die haar beleid ten aanzien van de opvang van vluchtelingen krachtig verdedigt. Mafaalani had nooit verwacht dat er een stroom vluchtelingen naar Europa op gang zou komen toen ze aan Borgen begon. Ze organiseert ook een muzikale voorstelling met Syriërs waarbij ze zelf een toespraak houdt over het ongedeelde recht van wereldburgers om gelukkig te worden en veiligheid te zoeken in benarde omstandigheden.

Ze krijgt een advies om de Idfa documentaire The look of silence van Joshua Oppenheimer over de slachtoffers Soeharto te bekijken om de waarde van de stilte te doorgronden en is daar zeer blij mee. Zwarte vluchtelingen die een bedreiging voor Birgitte moeten vormen worden door Mafaalani streng onderhouden. Ze verontschuldigt zich na afloop tegen een van hen, een legerleider gespeeld door Ben Onwuka, voor het feit dat hij niet zo goed Nederlands begrijpt en ook voor haar aanpak die wellicht te chaotisch is.

Een spindoctor vertelt haar dat het voor een politicus van belang is om aan de bal te blijven. De medewerkers van Wilders doen dat heel goed. Ze liegen niet maar poetsen een verhaal op. Hij begrijpt niet goed dat poltieke tegenstanders daar niet beter op reageren. Ze schiet vol als ze met haar assistent belt die op Lesbos zit en vertelt over het drama van de vluchtelingen daar. Na zeven jaar gaat ze terug naar Amsterdam, minder bang dan vroeger. Voor de voorstelling omhelst ze Gorter om kracht te geven. Na afloop zit ze tevreden met het resultaat in haar nieuwe kamer.

Hier de trailer van Ola’s Borgen, hier mijn bespreking van Voetbalmiljonair uit Oost, hier mijn bespreking van The look of silence.