Pages

vrijdag 18 november 2016

A family affair (2015), documentaire van Tom Fassaert


Kleinzoon van knotsgek ex fotomodel registreert en brengt geen verbinding tot stand

A family affair werd vorig jaar op het International Documentary Festival Amsterdam bekroond met een Gouden Kalf voor de beste lange documentaire. Tom Fassaert (Naarden, 1979) werkte er vijf jaar aan, nadat hij eerder de lange documentaire De engel van Doel (2011) maakte. Met dat Kalf mag hij zijn handen dichtknijpen want de documentaire A family affair over een knotsgekke grootmoeder is ondanks een aantal boeiende scènes langdradig en sentimenteel.

Fassaert werpt zich met al zijn gewicht op zijn familiegeschiedenis die veel geheimen kent. Zijn onderzoek begint met een uitnodiging van zijn 95 jarige oma Marianne (zie foto) om naar Zuid Afrika te komen waar zij woont. Ze is in de jaren vijftig uit Nederland vertrokken om in Zuid Afrika een carrière als fotomodel op te bouwen. Ze parkeerde haar kinderen in een kindertehuis. Later werd ze de eigenaresse van verschillende modezaken Ze haalde haar zoon Rob, de vader van Tom, over om voor haar te komen werken. De samenwerking liep op niets uit en leidde tot een scheiding van Rob met zijn vrouw. Daarop ging hij terug naar Nederland om daar een loopbaan als psycholoog te beginnen. Daarna wilde hij een boek over zijn moeder schrijven en bracht enige tijd met haar door, tot bleek dat de samenwerking vruchteloos bleek. Tom heeft in de loop der jaren wel een en ander opgevangen over zijn grootmoeder die hij als kind in Zuid Afrika heeft meegemaakt voordat ze verdween en stelt zich ten doel om een tip van de sluier over haar op te lichten. Zijn vader waarschuwt hem om niet in de netten van de manipulatieve vrouw terecht te komen.

Tot zover in het kort de lijnen die in A family affair langzaam duidelijk worden. De relatie die Tom met zijn oma heeft is inderdaad nogal bizar. Zij wil hem in haar netten strikken, maar hoort van een waarzegster dat zoiets niet mogelijk is. Concreet: zij kan niet met Tom naar bed gaan, hoe graag ze dat ook wil. Door haar verliefdheid op Tom vertelt ze hem wel over haar verleden in Duitsland met een bittere vader die neerzag op de joden, terwijl hij er zelf een was. Het gezin vluchtte in de Hitlertijd uit Berlijn naar Nederland, waar Marianne ongestraft de bloemetjes buiten kon zetten. Dat leidde niet tot geluk. Ze werd zwanger van een man van wie ze niet hield en die haar in de steek liet waardoor ze zelf het geld moest verdienen. Marianne vertelt tegen Tom dat zijn vader dat nooit heeft begrepen en altijd boos op haar was. Eerder hoorden we van Rob dat zijn moeder altijd erg lelijk deed tegen zijn oudste broer René die daardoor in een psychiatrische inrichting belandde.

Een van de meest indrukwekkende scènes in A family affair is de ontmoeting tussen Marianne en René, als Marianne met Tom meegaat naar Nederland om haar familie te zien. René woont kleinbehuisd en zijn woonkamer staat vol boeken die in bananendozen zitten. Marianne is al gespannen over de ontmoeting en heeft het in de woning al snel gezien. Ze loopt met haar zoon naar een terras, maar tot een echte ontmoeting komt het niet. Daarvoor is de sfeer veel te gespannen. Marianne en René nemen met een gevoel van ontheemding afscheid van elkaar terwijl Fassaert registreert en niets doet om een verbinding tot stand te brengen.

De relatie tussen Tom en Marianne verandert in vijandigheid omdat Marianne niet accepteert dat de vriendin van Tom op de groepsfoto staat. Jaloezie speelt weer op bij Marianne. Oude patronen van wegvluchten en afbreken maken veel duidelijk over haar leven. Inmiddels heeft ze geen tijd meer om daar overheen te komen. Wellicht heeft de stress haar te pakken genomen, want ze belandt in het ziekenhuis en gaat daarna snel dood. Haar idee dat de film haar zal vereeuwigen moge dan uitkomen, maar daarmee is de schade die ze in haar leven heeft aangericht niet weg te vlakken.

Hier de trailer.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten