Slapend rijk, Tegenlicht, 18 september 2016

Links lullen en rechts poetsen

Tegenlicht begint het nieuwe seizoen met een uitzending over Airbnb, een Amerikaanse organisatie die veel geld verdient aan het huisvesten van toeristen bij particulieren en daar ook de vruchten van plukt. In de regie van Sabine Lubbe Bakker komen verschillende aspecten van deze nieuwe ontwikkeling in de toeristenindustrie naar voren. Duidelijk wordt dat de nadelen voor een stad als Amsterdam groter zijn dan de voordelen. Morgenavond wordt daarover ongetwijfeld verhit gedebatteerd in Pakhuis de Zwijger.

Lubbe Bakker laat eerst twee verhuurders aan het woord over hun redenen om hun huis dan wel woonboot te verhuren. De verhuurster van het huis zegt dat ze het alleen doet als ze zelf afwezig is. De eigenaresse van de woonboot vindt het schoonmaken een reinigende activiteit, maar doet het vooral omdat zij en haar man het geld hard nodig hebben. Volgens een convenant dat de gemeente Amsterdam in 2014 met Airbnb sloot, mag men zijn huis voor een periode van zestig dagen per jaar aan niet meer dan vier personen tegelijk verhuren.

Inmiddels zijn er ook hostingbedrijven die de gasten welkom heten. Een van de medewerkers is een jongeman uit Hoorn die het baantje van zijn leven heeft. Tijdens een bespreking van de organisatie Iambnb waar hij voor werkt wordt verteld dat het goed gaat maar dat het nog beter kan. De oprichter zegt dat zijn bedrijf is ontstaan uit een vraag naar dit soort diensten. Hij ziet deze vorm van verhuur als een onderdeel van de deeleconomie en is bezig die te professionaliseren. Eerder al in 2014 werd de bijdrage van Airbnb aan de deeleconomie door Lynn Berger op de site van de Correspondent betwist. 

Een paar echte Amsterdammers in een café maken zich zorgen over de verloedering van hun buurt. Het Bewonersplatform Haarlemmerbuurt bespreekt de overlast van de lieden met hun rolkoffers die overlast geven. Voorzitter Teunkie van der Sluijs, die ik afgelopen week leerde kennen als regisseur van A raisin in the sun, spreekt van een Amerikaans miljardenbedrijf dat alle regelgeving en belasting omzeilt en alleen uit is op winst, terwijl woningen gemaakt zijn om in te wonen. Airbnb ontrekt woningen aan de buurt en dat kost de gemeenschap geld. Woningzoekenden hebben het nakijken.

Journalist Sander Schimmelpenninck raakte betrokken bij Airbnb nadat zijn vriendin de relatie met hem verbrak, een huis kreeg van haar vader, dat voor veel geld aan toeristen verhuurt en daarmee slapend rijk wordt. Zelf zou hij niet graag in een huis van een ander logeren, maar hij maakt zich meer druk om de nadelen van de steeds grotere groei van Airbnb voor de stad. Links lullen en rechts poetsen, zo vat hij het credo van de organisatie samen. De belastingdienst wordt langzaam wakker, al zijn betalingen via Pay Pal moeilijk in te zien.

Een privédetective houdt in opdracht van een huiseigenaar clandestiene bewoning van een pand vanuit een geblindeerd busje in de gaten. Hij filmt wie er naar binnen gaat, om later aan de eigenaar te kunnen vragen of die deze mensen herkent. Na enige tijd ziet hij drie Chinezen naar binnen gaan met een sleutel aan een lang lint, hetgeen op Airbnb verhuur wijst.

Richard woont in een studentenhuis en werd opgeschrikt toen de verhuurster opeens een kamer als Airbnb verhuurde aan toeristen. Hij voelt zich daarom niet meer thuis in zijn huis. Hij vraagt twee Braziliaanse meiden die bij hem aan de keukentafel zitten hoeveel ze hebben betaald, maar heeft zelf de prijs van honderd euro per nacht al opgezocht. Hij doet melding bij de gemeente die op grond van de meegestuurde documentatie aan deze vorm van verhuur een einde maakt.

Tijdens een overleg van gemeenteambtenaren over illegale hotels wordt besloten langs te gaan bij een paar verdachte panden aan de Lindengracht. Die staan in de boeken als short stay hotels maar worden gebruikt als Airbnb object. Het is moeilijk om de bewoners te spreken te krijgen laat staan om de waarheid te horen, maar gelukkig zijn er ook nog buren. Een beambte van de brandweer gaat mee en keurt de panden af, waarna ze met een zegel gesloten worden.

Hier het artikel Een luchtbedje met ontbijt in De Groene Amsterdammer, waarin Floor Milikowski de achtergrond schetst van de organisatie Airbnb, hier het verhelderende artikel van Lynn Berger over de deeleconomie, hier mijn bespreking van A raisin in the sun.