Pages

woensdag 20 juli 2016

Meer dood dan levend (2015), documentaire van Mark Aitken


Ex patiënt, die de dood goed kent, helpt anderen

Visión en Acción is een psychiatrische inrichting aan de rand van de stad Juaréz, in het noorden van Mexico met 141 patiënten. Veel begeleiding is er niet en daarom neemt voormalig patiënt Josué Rosales de honeurs waar: hij beslecht ruzies, deelt medicijnen uit en spreekt een opbeurend woordje.

De documentaire begint met een uitspraak van de Amerikaanse schrijver Charles Bowden (1945-2014), die meewerkte aan de productie maar overleed nog voor het eindresultaat klaar was. De uitspraak luidt: ‘Je betreedt het land van de doden. Uit zelfbescherming zag je dat de doden de anderen zijn, afgescheiden van datgene dat we wij noemen. Dan vervaagt die grens, haast onmerkbaar.’

Rosales zou de woorden gesproken kunnen hebben, die meer dood dan levend in de inrichting werd opgenomen na overmatig drugsgebruik. Hij kon niet meer lopen en vreesde dat hij blind zou worden. Hij vertelt later aan een bevriende kunstschilder in de stad dat enkele vingers zwart zagen van gangreen en dat hij die er zelf afknipte om van de pijn af te zijn, hetgeen inderdaad lukte. Hij praat met Memo die hem in die tijd waste, al weet de katatone man daar zelf weinig meer van.

Na een lang herstel kwam Rosales weer tot leven en nam de dagelijkse leiding op zich. Hij is ook degene die de politie inlicht over een dode die bezweken is aan zijn schizofrenie. De agent zegt dat zij professionele hulp nodig hebben, maar die is er niet en hier samen zijn is beter dan door de stad zwerven. Een andere dode, een jongeman die bewusteloos raakte en daarop dood ging, zonder dat Rosales de familie kon opsporen, leidt tot de verzuchting hoe verschillend we toch allemaal dood gaan.

Er komt een pater langs die de oprichter van de inrichting is en met de mensen praat en een huilende dochter van een echtpaar troost. Er komt ook een psychiater langs die tegen een patiënt zegt dat hij zijn medicijnen moet innemen, hoewel de man dat niet nodig van.

Rosales is bang om terug te gaan naar de stad waar hij bijna het loodje legde. Hij toont de plaats waar ze drugs gebruikten. De oude naalden leggen nog tussen het puin. Hij gaat op bezoek bij schilder Horacio en vertelt hem over die zwarte vingers van hem.

Een nieuwe ontwikkeling in de documentaire bestaat erin dat Rosales graag zijn dochter wil zien die in Californië woont en die hij al 22 jaar niet heeft gezien. Aitken spoort haar op en regelt een ontmoeting. Rosales ziet er toch ook wel tegenop omdat hij haar vroeger in de steek gelaten heeft en zich daar schuldig over voelt. Maar hij zal incasseren, zegt hij wijs. En vergeving vragen. Hij is vaker de grens overgestoken.

De omhelzing is intens. De dochter toont foto’s van toen ze een kind was. Rosales zucht en geeft haar nog eens een hug. Erover praten kan hij niet. Hij moet eraan werken om haar uit te leggen hoe het zo gekomen is, maar het is wel alsof een deur geopend wordt.

Hier de trailer van Meer dood dan levend, in het Engels Dead when I got here geheten, hier de doodsbrief over Charles Bowden in The Guardian.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten