Pages

dinsdag 1 maart 2016

Annejet van der Zijl over De Amerikaanse prinses, VPRO Boeken, 29 november 2015


Dollarprinses vecht terug bij tegenslag en sterkt biografe

Wim Brands vertelt in een notedop waar de nieuwe biografie van Annejet van der Zijl over gaat, namelijk over het turbulente leven van de rijke Amerikaanse Allene Tew(1872-1955), die naar Europa kwam om een arme adellijke tak te trouwen, Bernard en Juliana aan elkaar koppelde en de peetmoeder van Beatrix werd. Hij doet dit om de vraag te kunnen stellen hoe zij op het spoor kwam van deze vrouw, over wie hij ademloos gelezen heeft.
Van der Zijl vertelt dat ze bezig was met de biografie over Bernhard en dat ze meer over zijn tijd in Parijs wilde weten toen hij stage liep bij IG Farben. Zen stuitte op Tew die hem onder haar hoede nam. Zij sprak met een nichtje van haar stiefzoon die in haar villa aan zee in Zuid Frankrijk woont. Na een gesprek met haar besloot ze zich verder in de vrouw te verdiepen die vijf maal in haar leven trouwde, al wist ze op dat moment niet wat haar verder te wachten stond. Van der Zijl zegt dat het onderwerp haar eerder kiest dan omgekeerd. Dat was ook het geval met dit zesde boek van haar. Ze werd aangetrokken door de magie van de plaats en wilde altijd al eens schrijven over een vrouw die in een huis aan zee terugkijkt op haar leven. De stiefkleindochter vertelde haar dat Allene noodgedwongen haar laatste winter daar doorbracht omdat ze te ziek was om vervoerd te worden naar haar huis in Parijs of dat in New York. Op 1 mei 1955 overleed ze in de blauwe kamer.

Brands begint over haar ouders die in een stalhouderij van haar grootvader woonden. Van der Zijl zegt dat ze huizen kocht en in de tijd van de beurscrisis veel onroerend goed in bezit kreeg, waarmee ze erg rijk werd. Ze bestudeerde nauwgezet de beurskoersen, net zoals haar derde echtgenoot, een topman van General Electric, gewoon was.

Brands zegt dat het bijzondere aan haar verhaal is dat het een succesverhaal lijkt maar dat dit niet waar is en dat ze alles verloor wat ze liefhad.
Van der Zijl legt uit dat ze haar zoon verloor die oorlogsvliegenier was en haar dochter aan de Spaanse griep. Een paar jaar later overleed ook nog haar man door zich dood te gokken. Ze trouwde na een ander huwelijk in 1912 met de topman van General Electrics. Na diens overlijden in 1927 werd ze de droevigste weduwe van New York genoemd en nam ze de boot naar Europa om een nieuw leven te beginnen als dollar prinses. In Parijs trouwde ze met een adellijke buurman van Bernhard, vandaar ook de connectie met de Oranjes.

Brands haakt daarbij aan met een verhaal over Bernhard die op weg naar een skivakantie in München al het geld opmaakte dat Tew hem had meegegeven.
Van der Zijl zegt dat iemand van een band in het café waar Bernhard rondhing, zijn herinneringen had genoteerd en ook wist dat hij Juliana aan de haak geslagen had. Overigens wist men in Europese kringen niets van Tew die zelf ook weinig losliet over haar verleden. De hoge adel keek op haar neer. Tijdens het huwelijk tussen Bernhard en Juliana deed ze haar diadeem af, een gebaar dat niet op prijs werd gesteld, maar zij trok zich nergens iets van aan. Oscar Wilde hield wel van een kosmopolitische, goed geklede zelfstandige dame in de stoffige adellijke wereld.

Brands vraagt naar de belangrijkste ontdekking die Van der Zijl tijdens het schrijven deed.
Dat was toch wel dat ze kinderen had gehad en hun overlijden overleefde door opnieuw haar leven vorm te geven. Zelf had ze wel zin in een vrolijke, veerkrachtige Amerikaanse naar het zware Duitsland van Bernard. Ze ontleende er de moed aan om in Zomergasten te verschijnen. Door Tew leerde ze het leven ruimer te zien.

Hier mijn bespreking van de uitzending van Zomergasten met Van der Zijl enkele maanden eerder in augustus 2015.




Geen opmerkingen:

Een reactie posten