Haat liefde verhouding met Facebook
De naam Neske Beks deed een belletje rinkelen. Vorige maand
kreeg ik een lange reactie van een Antwerpenaar op mijn bespreking van haar
documentaire Eigen volk uit 2010. Vijf
jaar later maakt de filmmaakster, performancekunstenaar en schrijfster de
persoonlijke documentaire Beyond my walls
over haar haat liefde verhouding met Facebook.
Beks, die afwisselend in Amsterdam en Ibiza woont, heeft zo’n
2800 vrienden op Facebook en heeft daar een bijna intieme band mee, zo wil zij
doen geloven. Ze gaat met hen naar bed en staat met hen op. Haar puberzoon Nigel
hoort daar niet bij. Die heeft haar ontvriend, maar is zelf net zo verslaafd
aan internet als zijn moeder. Zelf weet Beks ook wel dat ze niet kan bouwen op die
digitale vrienden, maar ze trapt er toch steeds in. Oproepen van de
paginabeheerder dat het publiek haar mist, kan ze niet naast zich neerleggen.
Daaraan ten grondslag ligt een gat dat wordt aangetoond door
een onderzoek van Harlow. Dat gaat over een aapje dat geen moeder heeft en een
zacht dekentje zonder melk prefereert boven een ijzeren geraamte met melk. Het liken op Facebook maakt het
knuffelhormoon ocytoxine aan. Raymond van het Groenewoud zet haar verlangen kracht
bij. Je veux l’amour!
Gelukkig heeft ze ook echte vriendschappen, zoals met
kunstenares Wonder, die zelf ook op Facebook zit maar daar gematigd gebruik van
maakt. Beks leest voor uit De essays
van Montaigne die zegt dat het ‘ik’ in de liefde wegvalt, terwijl het op
Facebook juist lijkt te groeien, zoals te zien is aan selfies die zij van
vrienden krijgt. Beks vraagt zich af of het liken
te vergelijken is met het kaarsje dat katholieken vroeger in de kerk
brandden om steun te vragen. Ze wordt daarin bevestigd door een vrouw die haar
gevoelens na de dood van haar man door een hersentumor op Facebook postte en
daar veel steun ondervond. (Overigens brengt Beks hierbij de like naar voren als teken dat men iets
verschrikkelijk kan vinden, iets waar ik zelf nog steeds niet aan gewend ben.)
Dramatisch is het herseninfarct dat Beks tijdens de
documentaire krijgt. Het echte leven haalde erin, zegt Beks tegen Sarina Vitta
in De hoofdpersoon. Een kale foto van
het uitzicht vanuit haar flat in Amsterdam leverde veel beterschapwensen op. Ze
laat haar gevoelens tijdens een hartonderzoek in het ziekenhuis van dichtbij zien
en pakt als eerste haar mobiel als ze weer bijkomt. De ziekte doet haar
beseffen hoe kwetsbaar ze is. De likes brengen
haar geen vrede. Ze belt met de Jellinek kliniek over haar verslaving en hoort
tot haar verbazing dat er zelfs mensen zijn die in de nacht uit bed gaan om te
kijken of ze berichten ontvangen hebben. Ze gaat niet in op hulp. Ze verlangt
meer naar bevestiging dan naar een groep. Wonder zegt dat ze anderen niet kan verwijten
dat ze niet met lijden om kunnen gaan. Veel zogenaamde vrienden lopen geschokt
weg. Wonder zegt dat men tenslotte altijd alleen overblijft.
Op Ibiza gaat ze op bezoek bij Ricardo die geheel buiten
digitale en elektronische middelen leeft. Hij bouwt een stenen muur,
tegenwoordig rond een tuin op acht kilometer van zijn huis. Beks filmt hem en smaakt
de voldoening. Ze wil met Facebook ophouden, maar weet dat nog niet zeker. Als
de MH17 neerstort, daarbij ook familieleden van Wonder om het leven komen en
foto’s van Wonder op Facebook meteen door kranten worden overgenomen, is voor
Wonder zowel als Beks de maat vol. Het was voor haar alsof ze de bloembakken
naast de Twin Towers aan het filmen was, zegt ze tegen Vitta. Tegenwoordig
danst ze liever. De likes heeft ze niet meer nodig. Ze houdt meer van zichzelf.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten