Pages

donderdag 11 december 2014

Filmrecensie: Salvatore Giuliano (1962), Francesco Rosi



Vrijheidsstrijder uit Sicilië, doodgeschoten door een medestander

Giuliano werd in 1922 in het plaatsje Montelepre op Sicilië geboren en stierf daar achtentwintig jaar later, doodgeschoten na een strijdbaar leven in de bergen rond Palermo.
Hij wordt wel een Robin Hood genoemd omdat hij stal van de rijken en gaf aan de armen, maar hij was behalve bandiet ook partizaan. Francesco Rosi maakt geen biografie van Giuliano, maar begint met zijn dood en schetst mogelijke oorzaken die daartoe geleid hebben.

Op 28-jarige leeftijd werd Giuliano doodgeschoten in Castelvetrano, een dorp dat net als zijn geboortedorp rond de bergen van Palermo ligt. In de loop van de film krijgen we steeds meer aanwijzingen over de toedracht daarvan, want gemakkelijk te pakken was Giuliano niet. Ook voor de camera niet want beelden van hem zijn zeldzaam.

In de jaren van de Tweede Wereldoorlog werd Giuliano een partizaan, die streed voor een onafhankelijk Sicilië. Zijn groep werd gesteund door de geallieerden. Fraai is de Amerikaanse vlag die boven de rotsen wappert waar Giuliano en zijn mannen zich verschanst hebben. Vanuit de hoogte had hij een uitstekend overzicht over de troepenverplaatsingen die zich ver beneden in de vallei voordeden en als het nodig is beschoot hij hen.

Na de oorlog was het Italiaanse leger in hun strijd tegen allerlei bendes in het oosten van Sicilië aan de winnende hand. De bevolking van Montelepre, die op de hand was van de vrijheidsstrijders, werd kort gehouden door de soldaten. Er gold een avondklok en af en toe mocht men een uurtje de huizen uit om inkopen te doen. Tijdens een razzia werden de mannen naar Palermo afgevoerd.

Nadat in 1946 de republiek werd uitgeroepen kregen veel vrijheidsstrijders amnestie. Giuliano liet zich echter niet zien. De politie maakte na een aanslag op agenten in Palermowacht op hem.

Als de communisten tijdens de verkiezingen in 1947 de winst behalen, wordt dat luid gevierd in de vallei Portella della Ginestra. De aanslag die Giuliano op de eerste mei op hen pleegt, loopt uit op een bloedbad en het proces dat daarover gevoerd wordt, wordt door Rosi breed uitgemeten. Een geitenhouder die door de groep van Giuliano geronseld werd om mee te doen aan de aanslag en schadeloosgesteld werd om een ander voor zijn geiten te zoeken, vertelt tijdens het proces dat hij onschuldig is omdat hij niet kon schieten. Giuliano had het hem een keer voorgedaan, maar dat was niet genoeg.

In deze tijd komt ook Gaspare Pisciotta, neef en medestrijder van Giuliano, in beeld. Hij spreekt vanuit zijn kooi waarin hij met andere bendeleden zit opgesloten de rechter toe. Eerder pleegde deze neef, daartoe verleid door de maffia en de politie die hem vertelden dat Giuliano banden had met de carabinieri, een aanslag op Giuliano, die op dat moment in Castelvetrano logeerde. Als de politie die op een afstandje aanwezig is, een schot horen, gaan ze meteen kijken. Om te voorkomen dat er geruchten onder de bevolking ontstaan, nemen ze het lijk mee naar buiten en leggen het neer, met het pistool in de hand.  

De zwart-wit film is opgenomen op werkelijke locaties, zoals de plek waar Giuliano door de politie neer werd gelegd. Aan het eind van de film is nog een vergelijkbaar beeld te zien uit 1960, waarmee Rosi als het ware zegt dat Giuliano niet de enige is, maar dat dit soort praktijken nog steeds aan de orde van de dag zijn.

Hier de trailer.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten