Dappere meiden tegen ultra-nationalistische
staat en conservatieve kerk
Kunst is geen spiegel
die de wereld weerspiegelt, maar een hamer om de wereld mee vormen. Met dit
toepasselijke citaat van Bertold Brecht begint de documentaire over drie
strijdbare meiden die zich in de afgelopen jaren verzetten tegen de autoritaire
politiek van Poetin en de macht van de conservatieve Russisch orthodoxe kerk.
Het is niet toevallig dat ze de politieke punkbank Pussy Riot oprichtten in de week dat Poetin tot president benoemd werd,
een functie waar hij zichzelf tot 2024 in gehesen heeft.
No pasaran staat
er op het T-shirt van Nadia, een van de drie meiden die voorafgaande aan hun
arrestatie in de kathedraal van Moskou en tijdens hun proces daarna gevolgd
worden. Ook zijn er beelden van hun optreden in de kathedraal. Met gekleurde
bivakmutsen op hun hoofd brengen ze hun anti regerings en kerk liederen met
veel animo vanaf het altaar ten gehore. Na hun arrestatie werden ze verhoord in
een huis van bewaring. Katia vertelt dat ze niet toegeeft aan de druk om te
trouwen en kinderen te krijgen, Nadia verzet zich tegen de eenheid van staat en
kerk, Masha was ontsnapt.
De vader van Nadia, een gescheiden man, staat achter zijn
dochter. Hoewel hij haar eerst wilde laten afzien of op te treden in de
kathedraal, stond hij later achter het plan. De groep repeteerde voor hun
optreden in het huis van de vader van Katia, die niet blij was met de actie. De
moeder van Masha vond de video van het optreden niet goed, maar had te doen met
haar dochter die door de politie gezocht werd. Ze vreesde dat het optreden zou leiden tot
wraakgevoelens bij kerkgangers.
Zes weken na de arrestatie volgt een borgzitting. De meiden zitten
in een kooi en zijn overdonderd door de media aandacht. De advocaten van Pussy
Riot zijn het ermee oneens dat de hechtenis wordt verlengd. Rusland begrijpt
punk niet, zegt een van de advocaten in de auto tegen de documentairemaker. De
man van Nadia is verheugd dat de zaak voorpagina is in de Westerse media. De
Russisch orthodoxe kerk meent dat er sprake is van heiligschennis. Poetin stookt
het vuurtje op door pal achter de kerk en de kerkgangers te gaan staan. Anderen
demonstreren massaal tegen hem.
Zes maanden na de arrestatie begint het proces. We krijgen
meer te horen over de achtergrond van de meiden die opgegroeid zijn in de
nadagen van het communisme en de vrijgevochten jaren negentig. Nadia werd
opgevoed door haar oma die een overtuigd communiste was. Op haar vijfde
scheidden haar ouders. Ze ging met haar vader naar Moskou waar ze later deelnam
aan kunstzinnige politieke evenementen zoals een, door haar vader verfoeide,
seksuele voorstelling in het natuur historisch museum. Katia groeide op in een
tijd waarin alles instortte en haar vader geen salaris meer ontving, hetgeen
een afkeer van de heersende klasse. Ze wilde net als haar moeder kunstenaar
worden, interesseerde zich voor het feminisme en was werkloos. Masha kwam uit Moskou,
studeerde journalistiek en kon altijd al slecht tegen onrecht, zegt haar
moeder. Nadia leest tijdens het proces een verklaring voor waarin ze stelt dat
ze vriendelijke maskers droegen en niemand wilden kwetsen, Masha spreekt zich
uit tegen de eenheid tussen kerk en staat en Katia tegen het cultuurbeleid.
De officier van justitie eist drie jaar strafkamp omdat
kerkgangers zich vernederd voelen. In het Westen komen solidariteitsbetuigingen
los, onder andere van Madonna. Uiteindelijk luidt het vonnis twee jaar
strafkamp, Katia komt er later zelfs met een voorwaardelijke straf vanaf.
Katia verzet zich tegen het repressieve karakter van het
proces, Masha stelt dat men haar innerlijke vrijheid niet kan afnemen en Nadia
stelt dat het systeem, net als in de tijd van de dissidenten, bang is voor de
waarheid. Het is voor de wereld te hopen dat ze, inmiddels weer vrij, blijven
hameren en ons en de Russen verlossen van de wrede Poetin.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten