David Marsh over Europa’s impasse, DocTalks, 19 mei 2014

Pleidooi voor een waarheidscommissie om het economische wanbeleid te onderzoeken

In het programma dat eerder Gesprek op 2, later Gesprek op 24 en inmiddels DocTalks heet, praat Chris Kijne met de Britse financieel specialist David Marsh over zijn nieuwe boek Europa’s impasse dat als ondertitel heeft: Hoe de Eurocrisis kan worden opgelost en waarom dat niet gebeurt. In de visie van Marsh ontbreekt het in de EU aan politiek leiderschap.

Kijne vraagt of zijn boek een doemscenario schetst, maar volgens Marsh is dat niet noodzakelijk. We hebben te maken met blokkerende problemen die een impasse veroorzaken, zoals het gebrek aan solidariteit die een politieke unie verhindert. We zijn wat dat betreft verder weg dan vijftien jaar geleden. Er bestaat wrok tussen de crediteuren in het noorden en de debiteuren in het Zuiden, dat de schulden niet kan terugbetalen.

Marsh verwijt Dijsselbloem niets. Hij is een nieuwkomer. Hij doelt op incompetente personen die in eerdere decennia de touwtjes in handen hadden. Vier jaar geleden schreef hij al een boek op de opkomende monetaire crisis, maar er was niemand die actie ondernam.

Kijne gaat een stap terug in het verleden en memoreert dat de EU ontstaan is om de macht van Duitsland in te perken.

Marsh beaamt dat men in Nederland in 1992 een politieke unie wilde, maar dat die vooral door Frankrijk werd geblokkeerd, dat haar soevereiniteit niet wilde opgeven. 

De Euro was eerder een succes omdat men de lage rente gebruikte om de consumptie aan te wakkeren en omdat men in zwakkere landen als Griekenland, Spanje en Ierland speculeerde met onroerend goed. Het was meteen al duidelijk dat leningen niet meer konden terugbetaald.

Marsh staat een waarheidscommissie voor die zich moeten buigen over de degenen die verantwoordelijk waren voor het gevoerde beleid, waarvan de Grieken de grootste slachtoffers waren. Degenen die hen geld leenden zijn net zo goed schuldig. De enige uitweg om uit dit probleem te komen was door de werkloosheid te laten oplopen. Veel Europeanen zijn hiervan nog steeds de dupe. De lagere productie in Zuid Europa is volgens Marsh blijvend.

Kijne vraagt hoe zijn waarheidscommissie over Duitsland zou oordelen.

Marsh zegt dat het hypocriet is van de Duitsers om de afnemers van hun producten kwalijk te nemen dat ze verkwistend bezig waren. Waar twee kijven hebben twee schuld. Overigens bloedde Duitsland zelf al eerder. Na de dure eenwording kregen de Duitse arbeiders te maken met lagere lonen. Zo voelt iedereen in Europa zich slachtoffer van het gevoerde beleid.

Verder gaat het gesprek over de moeilijkheid een politieke unie te scheppen. De Duitsers willen geen toonaangevende politieke rol spelen omdat het Nazi verleden nog erg gevoelig ligt en de Fransen zijn ertoe onbekwaam. De ooit zo sterke as Berlijn – Parijs functioneert niet door persoonlijke verschillen tussen Merkel en Hollande. De twee landen omhelzen elkaar om het Duitse teveel en het Franse tekort aan macht te maskeren.

Marsh heeft in zijn boek een tienstappen plan uitgezet om dichter bij elkaar te komen, maar weet dat dit niet zal gebeuren. Landen als Nederland hebben geen nadere eenwording nodig, van andere landen wordt dit niet geaccepteerd, waardoor de Unie zal voortmodderen met als gevaar dezelfde monetaire problemen als de groei doorzet en het democratisch tekort. Marsh bepleit dat enkele kernlanden waaronder Nederland orde op zaken stellen en zegt in zijn slotwoord, gericht op de Europese verkiezingen, die morgen gehouden worden, dat Nederlanders moeten beseffen hoeveel voordeel ze van de EU gekregen hebben. En dat voor een Britse financieel specialist!