Persoonlijk portret van Nobelprijswinnaar voor Literatuur 1992
Derek Walcott uit Trinidad won in 1992 de Nobelprijs voor
Literatuur. De Surinaamse Ida Does maakte een portret van deze dichter,
toneelschrijver en schilder die zich niet erg in de publiciteit ophoudt. Does
ondervraagt behalve hemzelf ook mensen in zijn buurt zoals zijn vrouw, zoon en
voormalig assistente Michelle Serieux. De laatste roemt zijn grote indringende
ogen waarmee hij volgens acteur Arthur Jacobs meer ziet dan de gemiddelde mens.
Walcott (1930) acht het zijn roeping om de schoonheid van de
natuur en de vreugde en het lijden van de mens in persoonlijke beelden en
woorden te vatten die afwijken van de koloniale of institutionele taal.
Michelle herinnert zich dat Walcott wel eens tot tranen ontroerd was als hij haar
aandacht op een landschap vestigde. Hij woont in Saint Lucia in Trinidad en kan
daar nooit lang weg zonder emotioneel gedesoriënteerd te raken. Volgens zijn
vrouw is de inmiddels 83 jarige Walcott gedreven en eerlijk en nog steeds
dagelijks aan het werk, hetgeen door zijn zoon Peter bevestigd wordt. Actrice Natalie
la Porte werd door Walcott ontdekt. Ze noemt hem als regisseur stil en
gemakkelijk, maar hij kan ook bot uit de hoek kijken als de productie niet gaat
zoals hij wil.
Walcott heeft een creoolse achtergrond. Zijn ouders waren
beide docenten op de universiteit. Zijn vader schilderde en schreef en stierf op
31 jarige leeftijd toen Derek, zijn broertje en zijn zusje nog heel jong waren.
Wellicht daarom zag Derek het als zijn roeping om zijn vader na te volgen. Hij
vroeg zijn moeder geld om zijn eerste dichtbundel uit te geven en verkocht die
op straat. Tijdens de documentaire leest hij een gedicht voor over zijn moeder
die inmiddels overleden is, maar in die tijd nog in een verzorgingstehuis zat. Hij
raakt ontroerd als hij de zin we cannot
be together all the time leest waarin zijn moeder zich realiseert dat haar
zoon ook andere afspraken heeft.
Sinds zijn faam zich verspreid heeft reist Walcott veel maar
zijn hart is altijd Caribisch gebleven. Hij ontvangt veel vrienden in zijn huis
in Saint Lucia. Er wordt muziek gemaakt en met speelt met lepels op flesjes mee.
Zoon Peter vindt de omgang met al die beroemdheden buitengewoon. Hij heeft
nooit druk daarvan ondervonden. Zijn vader bleef zichzelf. Hij toont een
schilderij naar een foto waarin zijn vader in Italië aan het schilderen is.
Zijn vriend en schilder Dustan maakte een muurschildering in
een nieuw gebouwde kerk in de buurt. Walcott vertelt dat de woede van Dustan zichtbaar
is, die in die tijd financieel niet in goede doen was. Hij maakte er zelf een
gedicht bij dat door de Ierse dichter Seamus Heany wordt gewaardeerd. Die noemt
de kerk een huis voor mensen ofwel a house of the people.
Na de toekenning van de Nobelprijs schonk de gemeente Saint
Lucia het eiland Rat Island. Walcott had bouwtekeningen klaar om er een
toevluchtsoord voor kunstenaars op te maken, maar zover kwam het niet. Walcott
zegt dat hij daar gefrustreerd over is. Het is echt die menselijke kant van de
dichter ook te zien.
Tussen door zijn beelden en teksten te zien van zijn lezing
na de uitreiking van de Nobelprijs in 1992. Die gaat over het plaatsje Felicity
dat een voornamelijk Indiaanse bevolking heeft en een opvoering houdt in de
hindoe traditie. Ook leest Walcott nogal proza-achtige gedichten voor, onder
andere uit de bundel White Egrets,
bijvoorbeeld over het presidentschap van Obama die hij bewondert.
De documentaire eindigt met zijn visie op poëzie als bron
van troost, kracht en liefde in spirituele zin. Hij haalt de Britse dichter
Philip Larkin aan dat liefde het laatste is wat ons zal resten. Poëzie is een
eiland dat zich heeft losgemaakt van het vasteland, zo valt de dichtkunst van
Walcott wel te typeren.
Hier
de site met onder andere een teaser.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten