Dementerende moeder houdt kinderen een spiegel voor
Soms stuit ik onverwacht op een juweeltje zoals Pandora’s box. Als een duveltje uit een
doosje, om het zomaar te zeggen. De Turkse regisseuse Yesim Ustaoglu (1960) schildert
een ontroerend portret van een oudere Turkse moeder en haar drie volwassen kinderen,
waarin de familieverhoudingen tegen het licht gehouden worden. Ik zeg schildert
omdat de sfeer, ook door de violen, zo prachtig weemoedig is.
Dat begint meteen al met het beeld van het dorpje in Noord
Turkije waar de moeder woont.
De houten huizen tegen een berghelling en het geklingel van
het vee brengen meteen rust. De moeder is bezig om een soort bessen te laten
drogen en laat er opeens een aantal vallen.
Vervolgens wenden we de blik naar de zoon en de dochters van
de moeder die in de metropool Istanbul wonen. Als ze vernemen dat hun moeder
verdwenen is vertrekken ze met de auto van Nesrin, de oudste dochter, naar het
dorp om haar te zoeken. De sfeer in de auto is ijzig. Ze zijn ook heel
verschillend: Nesrin is getrouwd, heeft een lastige puberzoon Murat en is een regelende
moederkloek, de jongere zus Güzin is journaliste en worstelt met een relatie met
een vriend en de nogal onverschillige zoon Mehmet is alternatieveling.
Nadat ze gestrand zijn in een hotel omdat de weg opgebroken
is, zegt Güzin tegen Nesrin dat de serveerster net zo’n vrouw is met wie hun
vader aan de haal ging. De volgende dag krijgen ze na een pauze startproblemen.
De benzine is op en Mehmet gaat er met een jerrycan op uit om nieuwe te halen.
Hij komt echter met lege handen bij de auto terug. Hij vertelt de zussen dat er
een boer op een tractor met benzine langskomt, die nog wat geld moet krijgen
want hij had niet genoeg. De zussen denken dat de boer nooit langs zal komen en
als dat toch gebeurt krijgt Mehmet ruzie met zijn zussen en stapt uit.
Later komt hij toch ook bij het huis van de moeder aan en helpt
mee zoeken. Hij is zelfs degene die haar vindt. De moeder wordt naar het
ziekenhuis gebracht waar een neurologische afwijking wordt geconstateerd,
waarop de kinderen haar meenemen naar Istanbul. Daar wordt de strijd tussen hen
voortgezet. Nesrin, die haar incontinente moeder in huis neemt voelt zich
overbelast omdat ze een slechte relatie heeft met haar man en omdat haar zoon onvindbaar
is. Güzin neemt de moeder over, maar dumpt haar vanwege een afspraakje met haar
vriend bij Mehmet in Galata. Murat die bij de zoon is ingetrokken, doet de deur
open en ontfermt zich over zijn oma. Hij krijgt een band met haar, die fraai
geschilderd wordt in scènes waarin ze bijvoorbeeld samen een broodje eten en de
oma af en toe een hap neemt van het broodje van Murat.
Het spel van de dementerende oma die regelmatig in paniek is
en de neiging heeft weg te lopen - hetgeen op het eind ook wordt verklaard - is
prachtig om te zien, vooral op momenten dat ze helder is en haar oudste dochter
verwijt dat ze teveel een moederkloek is, Güzin waarschuwt om toch vooral niet als
zijzelf te worden maar zichzelf open te stellen en tegen Mehmet zegt dat hij zichzelf
verlaten heeft net zoals haar man haar verliet. Güzin herkent na de breuk met
haar vriend de leegte die haar moeder uitstraalt en die ook in haar zelf zit. Door
de spiegel die de moeder de kinderen voorhoudt komen de zussen en ook Nesrin en
haar man weer dichter bij elkaar. Dat is de verrassing van Pandora’s box, dat verder nog een fraai slot heeft, waarbij de
camera langzaam langs de berg tegenover het huis van oma omhoog kruipt.
Hier
de trailer
Geen opmerkingen:
Een reactie posten