Lucia Rijker, een bokser en een boeddhist (2007), documentaire van George Schouten

Levensecht portret van een wereldkampioen boksen

De documentaire van George Schouten begint heel symbolisch met de lange weg die Lucia Rijker te gaan had of heeft. De weg zou kunnen slaan op de stappen die uiteindelijk leiden tot het wereldkampioenschap boksen in 1997 en 2003, maar ook op de weg door het leven die de half Surinaamse voormalig wereldkampioen te gaan heeft. De laatste weg is moeilijker gaanbaar dan de doelgerichte training, maar met een spirituele leefwijze komt Rijker een heel eind. In 2010 maakte George Schouten de documentaire Lucia Rijker: een nieuw leven, die ik hierna bespreek.

Lucia Rijker, een bokser en een boeddhist begint in het voorjaar van 2004 in Amsterdam. Ze vertelt dat ze haar bokscarrière wil afronden met een gevecht in de Arena. Haar vriend Ernst van Gelder noemt haar een lonely warrior en praat met haar over deelname aan een ochtendprogramma op televisie, wel belangrijk als ze zichzelf in beeld wil brengen. We zien Rijker terwijl ze zich laat behandelen met acupuntuur. De westerse geneeswijze is haar een gruwel. Ze ging chanten om haar boosheid te overkomen en de druk op haar te verminderen. Haar sportcarrière heeft de nodige nadelen gehad in haar maatschappelijk leven. Omdat ze altijd moest trainen en rusten was het moeilijk contacten te onderhouden.

Een dag voor het gevecht in de Arena houdt ze een, met veel Engelse woorden doorspekte, persconferentie waarin ze vertelt dat ze in Los Angeles bezig was met een mogelijke rol in Million dollar baby, geregisseerd door Clint Eastwood. Vervolgens gaat ze op bezoek bij haar moeder in een verpleeghuis. Ze was aan het werk in San Francisco toen haar moeder een hersenbloeding kreeg en zij het gevoel had dat ze meteen naar huis moest gaan. Ze reed naar haar woning in Los Angeles, terwijl het de bedoeling was dat ze naar Nederland zou gaan, waar haar moeder zestien uur in haar huis op de grond lag. Omdat haar vader ook overleden was, had Rijker het gevoel dat ze er opeens alleen voor stond.

Op de dag van het gevecht vertelt haar natuurgeneeskundige arts, Jan Hoogers, over zijn visie, dat ziel en lichaam op elkaar afgestemd moeten zijn. In de documentaire komen, behalve Van Gelder en Hoogers, ook anderen voor die met haar werkten. Fysiotherapeut André van Commenee acht de details belangrijk, trainer Romeo Kensmill vindt dat Rijker zich tegenwoordig beter kan ontspannen en meer geconcentreerd is. Na het gevecht dat ze gemakkelijk wint, bedankt ze haar helpers en gaat ze naar haar moeder om haar de medicijnen in vanillevla toe te dienen. Ze vertelt dat hun band gegroeid is sinds haar moeder niet meer kan praten.

Ze heeft een uitnodiging gekregen van Eastwood om te komen praten over de rol, maar wil dat alleen doen als ze de vlucht vergoed krijgt. Ze krijgt de rol, hoewel Eastwood een Oost Duitse bokser op het oog had. Rijker zegt dat hij met haar een bonus in huis haalde want ze weet ook een en ander over choreografie. Personen die haar haar geweldadige rol kwalijk namen, moeten bedenken dat ze daarmee haar boek over het boeddhisme kon uitgeven. Soms moet je iets slechts doen om iets goeds te bereiken, zegt ze. Vriendin Lucille kreeg kippenvel toen de film voor een Oscar genomineerd werd. Rijker kreeg veel media-aandacht hetgeen resulteerde in een aanbod om voor een miljoen dollar tegen de Amerikaanse Christy Martin te boksen. Martin provoceerde Rijker tijdens de persconferentie, maar die ging daar niet op in. Na een meningsverschil met haar trainer, die wilde dat ze ook met tegenzin moest trainen, liep ze een gescheurde allichespees op die aan alle boksillusies een eind maakte.

Een jaar later lukt ook een gevecht tegen de dochter van Mohammed Ali niet. Het team denkt dat Rijker te sterk voor haar is. Rijker vraagt zich af of ze moeder moet worden, lerares of beide. Ze bezoekt de sportschool, waar ze ooit op veertien jarige leeftijd door haar broer Harold geïntroduceerd werd en waar meteen haar talent voor kickboksen bleek. De ruimte is nog steeds onveranderd. Het ruikt er naar zweet. Rijker herinnert zich haar zware opofferingen en is blij dat ze die periode achter de rug heeft. Ze hoeft die erkenning niet meer.

Ze reist in januari 2007 door Suriname om haar wortels te leren kennen. Genen zijn belangrijk om te weten wie je bent, zegt ze. Ze bepalen waar je naar toe gaat. Ze herinnert zich dat ze boos was toen haar ouders scheidden en dat uitte met kickboksen. Tijdens een schoolbezoek vraagt een leerlinge of boksen niet ongezond is voor het lichaam. Rijker beaamt dat maar zegt dat het haar wel vooruit heeft gebracht. Ze benadrukt dat iedereen een talent heeft, ook al weet men dat zelf nog niet. Achteraf vindt ze het een voorrecht dat ze haar weg in het leven zelf moest uitstippelen. Hoe moeilijker de omstandigheden, hoe mooier de mens wordt. Tijdens een bezoek aan een boksschool zegt ze dat ze nog geen trouwplannen heeft. Ze zou wel een diepgaande relatie willen.  

Aan het eind blijft een beeld over van een sterke, meevoelende vrouw. Ik ben benieuwd hoe het met haar verder gaat. Hier de trailer van Lucia en het gevecht om liefde, een serie die ze in 2009 samen met George Schouten maakte.