Over de grootste zaadbank van de wereld
In 2050 zal de wereldbevolking negen miljard mensen
bedragen, die allemaal moeten eten. Gewassen dienen daartoe bestand zijn tegen
ziektes en tegen de invloed van klimaatverandering. Is het mogelijk om straks
iedereen te voeden. Het zaad vormt de brandstof van ons voedsel. Van wie is het
zaad?
In een ondergrondse kluis op Spitsbergen ligt de grootste
verzameling zaad uit de hele wereld opgeslagen, de zogenaamde Global Seed Vault
ook wel de Doomsday Vault genoemd. Beheerder van de Trust, Cary Fowler (zie foto), ook wel Mr. Doom genoemd, loopt door de kathedraalachtige ruimte met stellingkasten.
Hij zegt dat de collectie helaas nog niet compleet is. Commerciële en politieke
redenen liggen daaraan ten grondslag, al berusten die op verkeerde
veronderstellingen. Met het aanwezige zaad valt geen geld te verdienen, al wil
de zaadindustrie er een miljarden business van maken.
Zaad is de bron is van toekomstig leven. Zonder diversiteit
is geen landbouw mogelijk. Fowler noemt als voorbeeld de ziekte zwarte roest in
tarwe die zich snel verspreid, ook door de om zich heen grijpende monocultuur,
die vatbaar maakt voor ziekte. Die kan tegengewerkt worden door te zoeken naar resistente
genen in de zaadbank.
Marieke Jeuken van de Universiteit Wageningen onderzoekt de
mogelijkheid van nieuwe soorten sla. Ze heeft een slasoort gevonden die
resistent is tegen valse meeldauw. Wilde exemplaren zijn nodig voor de
veredeling. Chris Klik zoekt die in Oost Europa en Azië. Het is een soort schat
zoeken maar het kan veel geld opleveren. Jeuken doet de veredeling voor, met een
romantisch muziekje eronder.
Tijdens een internationale vergadering van deelnemers aan de
Trust spreekt men over wantrouwen van
staten om zaad te leveren aan de Vault. De Nederlandse vertegenwoordiger Bert
Visser vindt het belangrijk dat alle zaad ter wereld daar als reserve wordt
opgeslagen. Hij zou ook graag het zaad van China en andere landen hebben. Men
denkt vaak dat men veel diversiteit heeft maar men is in de praktijk altijd van
elkaar afhankelijk. Gebeurtenissen zoals nu in Syrië maken opslag van belang.
Als men straks zaad mist kan men altijd een reserve kopie opvragen in
Spitsbergen. Het is van belang dat iedereen kan beschikken over het zaad.
De huidige patentering door zaadbedrijven als Monsanto is
daartoe een sta in de weg. In het Nederlandse parlement en in de EU houdt men
zich daarmee bezig. Door het kwekersrecht in Nederland is een grote export aan
groente onstaan.
Fowler reist naar Sint Petersburg waar zich een grote
collectie zaden van fruit bevindt, afkomstig uit de tuinen van Pavlovski. Projectontwikkelaars
aasden op het oude gebouw waarin de collectie is gehuisvest. De collectie is
onderdeel van het Vavilov instituut.
Fowler maakt zich boos over de slechte toestand van de zaden,
in oude blikken in zalen zonder klimaatbeheersing. De Russische overheid wil
echter geen zaad beschikbaar stellen aan de Vault en ook geen geld voor betere
conservering, terwijl in de Tweede Wereldoorlog velen hun leven gaven om het
instituut te verdedigen tegen de Duitsers die de collectie graag wilden hebben.
Vavilov zelf kwam in de Stalintijd in de cel vanwege subversieve activiteiten.
Fowler verzucht dat er nog een lange weg te gaan is.
Hier
meer over het programma. Vanavond in Pakhuis de Zwijger werd erover nagepraat.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten