Superschool, Tegenlicht, 30 september 2013

Rotterdamse schooldirecteur stroopt de mouwen op

Eric van ’t Zelfde is directeur van scholengemeenschap Hugo de Groot in het Rotterdamse Charlois. Van een achterstandsschool voor kansarme kinderen heeft die zich in vier jaar tijd ontwikkeld tot een goed presterende school. Van ’t Zelfde wil die uitbouwen door er een superschool van te maken met een peuterschool en een basisschool eraan vast zonder de gebruikelijke schotten. In een bureaucratisch land als Nederland is het niet gemakkelijk op eigen houtje zo’n verandering in gang te zettenm naar Van ’t Zelfde stroopt de mouwen op.

In de documentaire van Kees Brouwer zien we Van ’t Zelfde in een videodagboek. Op 20 maart zegt hij dat hij een fiat van het bestuur heeft om een campus vorm te geven, maar nog geen lokaal om de peuters in te herbergen. Op 26 april heeft hij gesprekken gehad met vertrekkende collega’s, geen gemakkelijke taak om hen de wacht aan te zeggen.

Van ’t Zelfde kwam zelf uit een achterstandswijk en had het geluk dat hij op een internaat in Edinburgh terecht kwam. Daar ervaarde hij de principes die hij inmiddels zelf wil toepassen. Het gaat in de eerste plaats om vertrouwen geven en daarna om vakmanschap over te dragen, waarmee elk individu zijn talent kan ontwikkelen. Voorwaarde daarvoor zijn eerstegraads leraren met hart voor de leerlingen, mensen met passie. et

De negen orderegels heeft hij teruggebracht tot de regel dat men zich dient te gedragen. Om de school veilig te maken, heeft hij zestig leerlingen verwijderd. Na een geweldsincident zet hij enkele leerlingen op staande voet uit de school. De wet bepaalt echter dat hij een vervangende school moet regelen. De ouders van de weggestuurde leerlingen doen hem een proces aan, dat in de media breed wordt uitgemeten. Van ’t Zelfde wint de rechtszaak, maar krijgt daarna hate-mails en doodsbedreigingen, hetgeen veel zegt over het politieke klimaat in ons land.

Hugo de Groot krijgt veel andere aanmeldingen voor het nieuwe jaar, iets dat bij andere scholen op weerstand stuit. Van ’t Zelfde zegt dat het belangrijk is om medestanders te verzamelen, zoals financiers, de rijk, de wetgevers, het bestuur, collega’s. Hij

bekritiseert bestuurders, zoals die van Amarantis, die meer oog hadden voor hun eigen welzijn dan die van de kinderen en die wel erg veel verdienen in vergelijking met docenten.

Een basisschool om de hoek, die mee zou werken, dreigt zich na vele gesprekken terug te trekken. Het voelt voor Van ’t Zelfde als een lange verkering zonder vrijpartij. Tenslotte doet de school toch mee, alleen wordt de start van zijn droom vanwege het gebrek aan financiering een jaar uitgesteld. Hij heeft ook nog niet genoeg excellente docenten. Sollicitaties met taalfouten neemt hij niet in behandeling. Hij geeft het bestaande team veel bevoegdheden en wil dat men elkaar onderling steunt, hetgeen zeer op prijs wordt gesteld.

Van ’t Zelfde bekijkt een oud lekkend zwembad onderin zijn school dat goed zou passen in zijn ideeën. Ondanks een beperkt budget kan er wel geschermd worden en paard gereden. Hij zou graag minister van Onderwijs zijn om een Deltaplan te maken dat het Nederlandse onderwijsbestel weer op moet stoten in de vaart der volkeren.

Aan het eind van het schooljaar is iedereen geslaagd. Tijdens de diploma uitreiking is Van ’t Zelfde zichtbaar ontroerd, al durft hij daaraan niet toe te geven. Het nieuwe schooljaar begint met een goed bericht. Een geldschieter komt hem te hulp. Van ’t Zelfde is overdonderd.

Vanmorgen las ik in de krant dat de Haagse politiek achter zijn streven staat. Zo’n begeesterd iemand kun je toch niet aan zijn lot overlaten? Uit de VO-Raad klinken echter aarzelende geluiden. Is het wel goed om al op de basisschool een voorselectie te maken voor de middelbare school?

Hier meer over deze uitzending. Van ’t Zelfde deelt veel ideeën met de actiegroep Beter Onderwijs Nederland. Hier meer over BON.