Pages

zondag 23 juni 2013

Filmrecensie: The big country (1958), William Wyler


Traditionele verhoudingen op de hak genomen door buitenstaander

The big country is een klassieke Amerikaanse western van vijfenvijftig jaar geleden met alles erop en eraan: een liefdesverhouding tussen de voormalige zeekapitein James McKay (Gregory Peck) uit Baltimore en Pat Terill, dochter van een rijke rancher, die de zware stormen van een familievete tussen de Terills en de Hannasseys moet doorstaan. De film geeft tegelijk een mooi beeld van de menselijke verhoudingen in het immens lege Amerikaanse westen, waarin men zelf de wet bepaalde. De twee hoofden van de families, Henry Terill en Rufus Hannassey, staan bovenaan in de pikorde, geholpen door respectievelijk voorman Steve en zoon Buck, die het nodige knabbelen aan het vaderlijk gezag. Verder valt de relatieve onschuld op ten aanzien van de jonge vrouwen.

In het begin van de film komt McKay aan in het westen om zijn geliefde Pat te ontmoeten die eerder in Baltimore was. De norse voorman Steve, die McKay als concurrent ziet als het om Pat gaat, haalt hem op en brengt hem naar het bordkartonnen stadje waar Pat hem opwacht en hem naar het huis brengt van een vriendin, de onderwijzeres Julie Maragon. Zij speelt een belangrijke rol in de film en is hiermee meteen geïntroduceerd. Het is opvallend dat Julie nooit over het onderwijs spreekt, laat staan dat we zien dat ze lesgeeft. Daar had nog wel een scènetje aan gewijd kunnen worden, al was het maar een aai over de bol van een van de kruimeltjes achtige figuren die in het bordkarton rondkuieren. Maar goed. Vanuit het stadje gaat het met de koets naar de Ladder Ranch van de rijke en invloedrijke pa Henry Terill. Voorman Steve hebben ze al vooruit gestuurd. Onderweg worden ze lastig gevallen door de moreel niet al te ontwikkelde Hannassey boys onder leiding van Buck. Pat breekt eerst al door hun blokkade heen en wil hen later overhoop schieten, maar McKay blijft rustig. De voormalige zeekapitein is wel wat gewend. Hij laat de boys met hem dollen tot ze er genoeg van hebben. Pat wordt geen haar gekrenkt. In een meer recente film zou ze zeker worden verkracht. Ook Julie die op een middag bezoek krijgt van Buck wordt heel schappelijk door hem bejegend. Hij zet zich aan de etenstafel die Julie net voor zichzelf heeft ingericht en doet zich tegoed aan haar soep. Hij trekt haar weliswaar op schoot maar als Julie zich verzet en hem de deur wijst, laat hij zich als een jongeman terechtwijzen. Daarbij moet wel gezegd dat hij haar later wel probeert te verkrachten, maar dan wordt weggejaagd door vader Rufus, die meer moraal heeft dan zijn zoons.

In dramatische zin wordt het verhaal mooi uitgewerkt. De imposante lengte van bijna drie uur geeft daarvoor ook de ruimte. De vete betreft het veiligstellen van de levering van water aan het vee. Het landgoed Big Muddy, dat ooit van de grootvader van Julie was, vormt daarbij een essentiële rol. Beide families azen op het landgoed, maar het is McKay die ermee vandoor gaat. Opmerkelijk is de rol van Pat, die weliswaar hotel de botel is van McKay maar in haar hart toch pappies meisje blijft. Een van de mooiste scènes is het temmen van het wilde paard Thunder door McKay. Voorman Steve wilde hem al eerder op Thunder zetten, maar McKay weigerde. Als alle ranchers van de Terills naar de Hannesseys zijn om - tegen de zin van McKay overigens - wraak te nemen op de onaardige manier waarop McKay ontvangen werd, temt hij het paard. 

The big country wordt gedragen Gregory Peck die als buitenstaander McKay de verbindende schakel vormt tussen de families en de traditionele verhoudingen op de hak neemt. Ik moest denken aan de verhoudingen in Afghanistan en elders in de Arabische wereld waarin mannen zich superieur voelen ten opzichte van vrouwen. Hopelijk trekt dat daar in de komende vijfenvijftig jaar ook bij.

The big country werd gemaakt naar de gelijknamige roman van Donald Hamilton.
Hier de trailer.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten