Over het Zeeuwse landschap en de innerlijke rust, die daar
van uit gaat
Stromenland van Hans
Schoots gaat over De wereld rond de Westerschelde, zoals
de boventitel heet. De schrijver is historicus, komt uit het het Zeeuwse Axel
en schreef eerder over filmmakers als Joris Ivens en Bert Haanstra.
Wim Brands toont een foto uit de jaren zestig van mensen op
een veerboot.
Een goede foto van het eilandenrijk waarop het meditatieve gevoel
is terug te vinden, was moeilijk te vinden, zegt de sympathiek ogende Schoots. Het
gaat daarbij om een innerlijke rust door het openstaan voor het land- en
zeeschap; de combinatie van water en glinsterend licht, die overweldigend is.
Brands wil weten waarom Schoots eerder over Ivens schreef.
Dat had te maken met de combinatie van culturele interesse en
maatschappelijke betrokkenheid van Ivens. Het waren twee gegevens die hem
interesseerden. Hij interviewde Ivens voor de Groene Amsterdammer in Parijs. Ivens
worstelde met zijn communistische verleden.
Brands herinnert zich De
Brug (1928), maar Ivens filmde nooit in Zeeland.
Schoots zegt dat Ivens meer in mensen dan in het landschap
geïnteresseerd was.
Brands vraagt waarom hij over het landschap schrijft.
Schoots schreef eerst over Haanstra en zijn filmische visie
op het landschap, maar wilde er directer over schrijven, dichterbij komen. Zijn
herkomst speelde mee bij de keuze voor Zeeuws-Vlaanderen. Veel is nog onbekend
over dit gebied. Het is een interessante streek vanwege de drukste vaarroute in
de wereld en de discussie over het onder water zetten van de Hedwige polder. Deze
discussie kende weinig diepgang, om dat woord hier maar te gebruiken.
Journalisten leken zich in een spiegelpaleis te bevinden en kwamen niet los van
de tegenstelling tussen agrariërs en natuurbeschermers. (Iets wat ook Tommy
Wieringa aan te rekenen is in zijn televisieserie De grens)
Brands vraagt naar een boeiend voorbeeld.
Schoots noemt een ingenieur die vijftien jaar onderzoek deed
voor het behoud van het estuarium de Westerschelde en de resultaten presenteerde
over de lange termijn processen. Politici vergaten het tijdselement waardoor er
heel andere accenten kwamen te liggen.
Consequentie van het uitdiepen van de Westerschelde voor
grotere schepen is dat daardoor de stroomsnelheid vergroot wordt en het natuurlijke
systeem uniformer wordt. Elke keer dat de vaargeul uitgediept wordt neemt dat
gevaar verder toe. Schoots oppert om een nieuwe zeehaven aan te leggen bij Zeebrugge.
Verder gaat het gesprek over het krimpgebied Zeeuws-Vlaanderen
dat zich isoleert van de rest van Nederland, ook al is er tegenwoordig een
tunnel. Tijdens de boekpresentatie in Middelburg werd daarop ingegaan: de
vroegere protestantse elite studeerde aan de VU in Amsterdam en de katholieke
in Brabant. Daardoor richtte men het vizier niet op de zuiderburen. Nog steeds
studeren weinig jonge Zeeuwen in het nabij gelegen Gent.
Hier
een artikel van Hans Schoots over Joris Ivens op zijn eigen site.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten