Een middel voor de geest, tussen doping en bewustwording in.
Mindfulness is een hype. Tien jaar geleden was het
verschijnsel nog onbekend maar inmiddels struikelt men over de toepassingen. Er
is mindfulness voor gevangenen, voor op kantoor en zelfs voor op vakantie. Peter
Brems ging voor Panorama op onderzoek uit.
In 1979 gebruikte de Amerikaan Jon Kabat-Zinn de mentale techniek
uit het boeddhisme zonder de spirituele context. Het hielp bij chronische pijn
en later ook bij depressies. Muzikant Flip Kowlier, die weinig moet hebben van
zweverigheid, had er baat bij toen hij in een mentale put viel.
De sceptische, maar zich openstellende filosoof Johan Braeckman
doet aan vijf weken aan mindfulness en bericht met videoboodschappen over zijn ervaringen.
Hij gaat evenwel eerst naar mindfulness-trainer David Dewulf voor een bodyscan (zie foto).
Hij hoeft daarvoor niet in een wasmachine, maar alleen aandacht te hebben voor
zijn ademhaling en zijn gedachten los te laten. Na een week oefenen zegt hij
dat hij weinig last heeft van kwellende gedachten, maar hij kan zich wel voorstellen
dat de methode werkt bij mensen die daar wel last van hebben. Vooral het serene
belletje valt hem op. Hij denkt dat velen een graantje willen meepikken van
deze methode die tussen populaire psychologie en Bond zonder naam-achtige
slogans in hangt.
Psychiater Edel Maex gebruikt mindfulness in zijn praktijk
zonder toeters en bellen. Het gaat erom steeds weer terug te komen bij het
heden. Gedachten zijn gebeurtenissen in de geest.
Psycholoog Filip Raes van de Universiteit van Leuven heeft
onderzocht dat met mindfulness de terugval bij depressie wordt gehalveerd. Een
spectaculair effect.
Bij acute depressies werkt de methode niet, zeggen Maex en
Raes. Brems wil wel eens weten hoe mindfulness-therapeuten hierop reageren. Met
een verborgen camera gaat hij een drietal therapeuten langs. De eerste wil hem
niet behandelen omdat er concentratie nodig is voor mindfulness, maar een
tweede, een maatschappelijk assistent in opleiding die over de methode van
Dewulf hoorde, wil het wel en laat de proefpersoon hardop tellen. Maex vindt
dat laatste beschadigend. Dewulf, die al veel boeken over het onderwerp heeft
gepubliceerd, is het met Maex eens. Raes wijt het aan het feit dat het beroep van
psychotherapeut niet beschermd is. Een derde therapeute gaat op de tantra toer en
dat vinden Maex en Raes helemaal ongepast.
Kinesthesiste Veronique Benoit doet mindfulness met
kinderen. Ze laat ze bellen blazen als beeld voor hun gedachten en op ballonnen
zitten om de lichaamsstress te ervaren. Dewulf doet zelf mindfulness op
scholen. Het komt de concentratie ten goede. Raes onderkent dat, maar wil niet
zo ver gaan om het overal in het onderwijs in te voeren. Het is nog onbekend
waardoor precies de effecten worden veroorzaakt. Op zijn universiteit doet men
onderzoek naar verbanden tussen warmteprikkels en reacties van proefpersonen die
met mindfulness dan wel het vertellen van een sprookje worden voorbereid.
Patiënten met kanker zijn positief over mindfulness. Het
helpt om pijn beter te accepteren en anders met de ziekte om te gaan. Een van
hen zegt dat mindfulness goed is voor mensen die last hebben van angsten. Ook
in het bedrijfsleven wordt mindfulness toegepast. Sommige werknemers zeggen dat
ze er baat bij hebben. Het kan niet zo zijn dat het wordt gebruikt om de arbeidsprestaties
te verhogen, zegt een trainer. De toepassingen in het alternatieve circuit waren
voor Maex bijna een reden om er mee te stoppen.
Zou het niet zo zijn, zo vroeg ik me af, dat veel mensen zo gespannen
worden van deze drukke tijd dat ze kunstmatige rust nodig hebben? De nieuwe
generatie is wellicht beter ingesteld op de toegenomen snelheid van informatie verwerking.
Het is dan een fase die voorbij gaat. Iets anders is de spirituele verdieping door
meditatie, die de weg opent voor meer bewustwording en minder gehechtheid aan ons eigen persoontje. Dat gaat verder dan beter je kantoorwerk kunnen doen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten