Filmrecensie: Brick Lane (2007), Sarah Gavron

Sensueel en hartverscheurend cultureel drama

Schommel, schommel, kleine meid, en kam je mooie haar, je bruidegom die komt met vlijt en neemt je mee naar daar.

De film Brick Lane begint meteen al heel sfeervol met twee zusjes die op de prachtige platteland van Bangladesh spelen (zie foto). Hasina en Nazneen willen daar nooit weg, maar horen van hun moeder dat ze hun lot niet kunnen ontvluchten en het leven te accepteren hebben zoals het komt. De vrouw zelf kan haar uitspraak zelf niet waarmaken. In het begin van de film loopt ze in haar rode sari een vijver in.

De vader van Nazneen huwelijkt zijn oudste dochter, de zeventienjarige Nazneen, uit aan Chanu Ahmed, een gestudeerde landgenoot die in Brick Lane in Oost Londen woont.

De film maakt een sprong in de tijd. Nazneen en Chanu hebben twee dochters, Shahana en Bibi, nadat eerder een zoon overleed, maar Nazneen heeft na zestien jaar nog steeds heimwee naar haar geboortegrond. Zij en Hasina houden elkaar met brieven op de hoogte van hun levens.

Chanu pronkt met zijn intellectuele kennis, maar veel geld levert dat niet op. Hij overschat zichzelf en neemt ontslag als hij niet wordt gewaardeerd zoals hij wenst. Hij hecht aan de Bengaalse traditie, toont weinig respect voor Nazneen en tegen zijn dochters is hij erg streng. Nazneen besluit om het tekort aan gezinsinkomsten op te vullen door spijkerbroeken te gaan naaien. De Bengaalse Karim brengt ze en haalt ze weer op. Het hangt in de lucht dat er een relatie tussen hen ontstaat. Een fraaie voorafschaduwing daarvan zien we als Karim bij het afscheid van Nazneen zijn hand legt op die van Nazneen met het glas van de voordeur er tussen.    

Chanu is duidelijk niet blij dat Nazneen zelf aan het werk gaat. Demonstratief haalt hij de televisie uit de huiskamer en zet die op zijn eigen kamer. Hij koopt een computer door geld te lenen van Mrs. Islam, een islamitische woekeraarster en wil zo snel mogelijk naar Dhaka en daar gaan lesgeven op de universiteit.

De groeiende afstand tussen Chanu en zijn vrouw en kinderen wordt op maatschappelijk niveau versterkt door de rechts-extremistische Lionhearts, die na de aanslag op de Twin Towers alle buitenlanders het land uit wil hebben. Die roept weer een reactie op van de Bengal Tigers, een verzetsgroep waar Karim deel van uit maakt.

Door de hele film heen zien we de twijfel van Nazneen, opgeroepen door de uitspraak van haar moeder dat een vrouw haar lot moet accepteren. Daartegenover staan de vrijere opvattingen van hun dochters, vooral van Shashana, de oudste, die haar moeder openlijk vraagt of ze van haar vader houdt. Chanu krijgt lucht van de stiekeme relatie van Nazneen en Karim en dat doet een gezamenlijk vertrek weinig goed. Nazneen vraagt zich tegelijk af af hoe sterk haar relatie met Karim is of zij elkaar niet verzonnen hebben. Het uur van de waarheid nadert.

  

Behalve een cultureel is Brick Lane daardoor ook een sociaal drama, gemaakt naar de gelijknamige roman van Monica Ali.

Hier de trailer