Peter Edelman over So rich, so poor, Gesprek op 2, 7 oktober 2012

Chris Kijne vraagt Amerikaanse hoogleraar recht Peter Edelman, die zich bezighoudt met armoede onderzoek in de V.S., wat hij Obama zou adviseren, als hem dat gevraagd werd.

Nadat Edelman het beleid van Obama heeft geloofd, zegt Kijne dat hij in zijn boek So rich, so poor niet onverdeeld positief is over de politiek van de V.S. Edelman houdt vol dat er veel is bereikt. Dat ze veertig miljoen Amerikanen uit de armoe houden, maar dat het land verdeeld is. Het is een rassenkwestie. Men denkt dat armoe samenhangt met huidskleur. De middenklasse en iedereen die daar bij wil horen wil niet dat geld aan de armen wordt weggeven.

Kijne vraagt of hij zich tijdens het recente AIAS-congres in Amsterdam over hervorming van de arbeidsmarkt, in een paradijs waande.

Edelman antwoordt dat Europa meer op de V.S. lijkt dan gedacht. Men gaat meer richting meer ongelijkheid. De kloof tussen arm en rijk bleef in de eerste 75 jaar van de 20^ste eeuw redelijk gelijk, maar is in de laatste veertig jaar sterk gegroeid.

Er zijn twee redenen waarom de armoede in de V.S. verergerd is: 44 % leeft onder de armoede grens, 34 % tweemaal onder de armoedegrens. Dat komt allereerst door de globalisering en op de tweede plaats door de aanval van conservatieven op de voedselhulp aan moeders en kinderen. In de laagbetaalde banen is het voor tweeverdieners net mogelijk het hoofd boven water te houden, maar alleenstaande moeders kunnen niet rondkomen.

Kijne haalt Romney aan die zei dat 47 % van de Amerikanen geen belasting betaalt.

Edelman: als je zegt dat bijna de helft van het volk klaplopers zijn, krijg je de politiek over je heen.

Kijne: terwijl hij zich als gouverneur van Massachusetts nog van zijn progressieve kant liet zien.

Edelman: omdat hij zich niet bewust was dat de microfoons uit stonden tijdens zijn recente uitspraak mogen we er vanuit gaan dat de tegenwoordige Romney de echte Romney is.

Kijne vindt het moeilijk te begrijpen dat de middenklasse tegen hun eigen belang in de kant van de rijken kiest.

Edelman denkt dat dat voorkomt uit woede. De acties van Occupy die bewustmaakten van de tegenstelling tussen rijk en arm, tussen de 1% en de 99 %, hun keuze helaas niet veranderd heeft.

Kijne zegt dat de rijken veel invloed hebben in Washington.

Edelman: terwijl ze allemaal in één telefoonboek passen. Edelman wijst erop dat door Medicaid en Medicare veel meer mensen verzekerd zijn tegen ziekte.

Kijne: wat moet Obama doen als hij herkozen wordt?

Edelman: verdedigen wat hij bereikt heeft. Door het Republikeinse Huis van Afgevaardigden heerst nog steeds een patstelling in de landelijke politiek.

Kijne vraagt of burgeracties wenselijk zijn.

Edelman antwoordt dat er geen woede nodig is, maar positieve ideeën, bijvoorbeeld van vakbonden en kerkelijke organisaties die samen actie ondernemen tegen de armoede.

Kijne wijst erop dat de vakbonden onder vuur liggen van de Republikeinen.

Edelman: in Ohio werd verhinderd dat de macht van de vakbond beknot werd.

Kijne: volgt Europa de V.S. Zijn jullie ons voorbeeld?

Edelman: de globalisering raakt jullie ook, alleen later, omdat jullie industrie moderner is dan de Amerikaanse.

Kijne: wat is Uw advies aan onze politici. Moet Griekenland bezuinigen?

Edelman: bezuinigen leidt, meet alle respect, tot meer ellende. In een recessie moet je uitgeven. Dat heeft ook de V.S. in 2009 en 2010 goed gedaan. We moeten banen creëren.

Kijne: de armoede in Nederland stijgt van 6.5 % tot 7.5 %. Moeten we daarvan schrikken?

Edelman: die is heel wat lager dan bij ons. Jullie hebben betere vangnetten.

Kijne: hoe kan u optimistisch zijn?

Edelman: in de jaren zestig bezocht ik met Robert Kennedy de hongerende bevolking van Mississippi. Nixon vroeg het congres later om een landelijk voedselbonnenprogramma.

We hebben ons altijd overal doorheen geslagen, dus dat zullen we ook vandaag de dag weer doen.