My long distance friend (2011), documentaire van Carina Molier

Wilskrachtige vrouw, los van de bodem.

Waarom de een graag reist en de ander er de voorkeur aan geeft om thuis te blijven, lijkt een triviale vraag, die wellicht teruggaat tot de tijd van de nomaden en de sedentairen. Voor Carina Molier is het een kapstok om een documentaire aan op te hangen. Zelf heeft ze aan de lijve ervaren hoe het is om ouders te hebben die die tegengestelde neiging in zich hebben. Haar vader was een reiziger, haar moeder iemand die het liefst op een vaste stek bleef.

 Carina ontmoet tijdens een feestje in Amsterdam OG, een knappe zwarte 23-jarige danseres, die al vanaf haar vroege jeugd over de wereld trekt en vertelt dat zij haar wortels in zichzelf heeft. In Zimbabwe werd de blanken verkracht, het vee kwam op de barbecue en de boerderijen stonden leeg. OG liep weg van huis, leefde tussen de straatkinderen, werd opgevangen door nonnen, kwam terecht in een klooster in Cyprus, liep daar ook weer weg en zwierf door Europa. In Duitsland trouwde ze met Roland, een vrij huwelijk, hoewel de laatste graag wil dat ze bij hem komt wonen. Carina en OG wisselen emailadressen uit en houden contact, veelal door skype.

OG zegt dat de documentaire haar helpt om orde te scheppen in haar hoofd. Ze houdt van seks maar denkt niet dat ze een man voor zichzelf kan hebben. Ze raakte jong zwanger en wist dat pas in een laat stadium. Op vijftienjarige leeftijd zat ze met haar dochtertje in een tuin aan een weg in Denemarken en zette het op een drinken. Toen ze uit haar roes ontwaakte was haar kind verdwenen. Ze vond haar terug op het politiebureau. Men stelde haar voor de keuze om de dochter te laten adopteren of met haar terug te gaan naar Zimbabwe. Ze koos voor het laatste. Haar moeder nam de verzorging op zich, toen OG terugging naar Europa.

Af en toe zwenken we naar het leven van Carina. We zien beelden dat het gezin in 1967, toen Carina zeven jaar was en naar India verhuisde. Na twee jaar kwam de moeder weer terug met de kinderen. Haar vader legde zijn buitenlandse leven vast op dia’s en video. Met welk doel vraagt Carina zich af, behalve om het leven te observeren? Ze keek altijd uit naar zijn brieven. Zijn ondernemendheid botste met de behoefte van haar moeder aan rust en orde. Waar vindt je je plek, vraagt Carina zich af. Is home where the heart is? We horen een commentaar van de Duitse filosoof Peter Sloterdijk, die ook al de documentaire opende met de uitspraak dat het voor de moderne mens veel gemakkelijker is de wereld te bereizen. Hij zegt dat de moderne mens een eilandbewoner is.

OG is in Thailand, stapelverliefd op Chris en praat veel over haar dochter die Shalom heet, maar die ze ook Paris noemt. Ze zou het liefst willen dat ze daar ook is. Ze voelt zich schuldig dat ze niet op haar verjaardagen is. Na haar vertrek naar Europa hebben ze elkaar bij elkaar misschien maar tien weken gezien. Ze gaf haar ouders vier camera’s maar heeft alleen een foto op My space. Ze straft zichzelf door teveel te dansen en te drinken. Ze bedenkt tenslotte om naar Duitsland te gaan en samen met haar echtgenoot gezinshereniging aan te vragen. OG haalt haar dochter op uit Zimbabwe terwijl haar echtgenoot een kamer voor haar inricht. 

Carina zegt dat haar vader ook een familieman was. Het ouderlijk huis was na haar jeugd een plek waar men samenkwam. Haar moeder wilde op latere leeftijd scheiden. Het leven alleen viel haar vader zwaar. Carina zoekt haar vader op die in de war is. Als ze weg is sterft hij aan een hartstilstand. Haar moeder zit in een verzorgingstehuis en is dement. Ze denkt dat haar man bij haar is.

OG zoekt in Zimbabwe een manier om met haar dochter om te gaan. Ze dansen samen, ze feesten en verblijven in lodges (zie foto). Vervolgens gaan ze samen naar Duitsland. Shalom gaat naar een school, waar ze leert om ziekenhuispatiënten te helpen. OG zegt dat ze zelf niet goed kan kiezen tussen het een en ander. Ze wil wel van haar reisverslaving af.

Het ouderlijk huis van Carina wordt afgebroken. Veertig jaar na dato is het een koude plek geworden, een plek van ontheemding, waaruit de huiselijkheid verdwenen is. Ze vertelt een mooie parabel over iemand die de weg kwijt is geraakt in het bos. Moet die teruggaan om het pad weer te vinden, juist verder of moet die de tijd nemen om na te denken waar men is. Ze zegt dat haar eigen dochter inmiddels haar basis is.

Hier de trailer.