Stand van de sterren (2010), documentaire van Leonard Retel Helmrich Een openhartige blik op het leven in de sloppenwijk. Stand van de sterren is het laatste deel van een fascinerend drieluik over de Indonesische familie Sjamsudin, die in een sloppenwijk van Jakarta woont. Na Stand van de zon en Stand van de maan concentreert Helmrich zich dit keer op Tari, die net haar eindexamen heeft gedaan. Haar christelijke oma, die eerder haar voogdij had, wil dat ze naar de universiteit gaat. Sinds ze naar het platteland verhuisde, leeft Tari onder de hoede van oom Bakti en tante Sri, beide moslims. Het is de tijd van de opkomende radicale islam. Indonesië is het op drie na grootste land van de wereld en heeft de grootste islambevolking, zo luidt de tekst op het scherm. De documentaire begint ook op het platteland, waar oma door haar zoon Bakti wordt opgehaald. De trein stopt helaas niet, ondanks haar gezwaai, maar een behulpzame man brengt hen op een ingenieuze brommer die achterwaarts over de spoorrails rijdt naar het station. Bakti vertelt in de trein dat hij buurtregisseur is, een soort wijkopzichter, Bij binnenkomst in de sloppenwoning doet Tari net alsof ze gezakt is voor het eindexamen. De vreugde is des te groter als blijkt dat ze wel geslaagd is. Bakti sluit gas aan op het kookstel maar er ontstaat een brandje. Oma vraagt zich af waarom ze in godsnaam moesten overstappen van petroleum, maar dat schijnt te duur te zijn. Tari gaat naar een bureau om te informeren naar een islamitische studie beurs, de zakat, maar de islamitische mevrouw tegenover haar vindt dat ze onvoldoende van de islam weet. Tari wil graag een mobieltje met een videocamera, haar vriendinnen hebben die ook. Bakti kan inwoners arm verklaren en ze zo een uitkering bezorgen. Zijn oudere broer Dwi, die vroeger buschauffeur was maar een ongeluk heeft gehad wil dat ook wel. Als de inspecteur van de armenzorg langskomt moet eerst snel de televisie weggehaald worden en zoon Bagus moet de joystick inleveren. In de sloppenwijk lopen ratten. Er komt een ploeg langs die gif spuit tegen de malaria. Bakti heeft de beha van Sri voor zijn mond. We zien allerlei kakkerlakken alle kanten op vluchten. Bakti heeft een paardenkar geregeld voor de diploma-uitreiking van Tari maar die wil daar niet in. Het fragment werd eerder in een aflevering van zomergasten uitgezonden. Ze staat erop om in een driewielertaxi te gaan en dat gebeurt ook. Bakti heeft tot wanhoop van zijn vrouw het in de moskee gewijde water in de viskommen gedaan. Als wraak bakt ze zijn vissen. Bakti is woest en vernielt haar kookhoek. Oma ziet het lijdzaam aan. Ze bidt dat het allemaal goed mag komen. Ze neemt de jonge Bagus mee naar de kerk en leert hem het Onze Vader, maar Dwi is het daar niet mee eens. Hij moet een goed moslim worden. Bagus wil niet besneden worden. De studie van Tari blijkt onbetaalbaar. Eten gaat voor, zegt Bakti. Oma is teleurgesteld en neemt een hypotheek op haar huis op het platteland. Bakti is boos dat Tari vrijmoedig met een vriendje omgaat en slaat haar. Hij zegt dat haar karakter veranderd is, dat ze van oma een mobieltje kreeg en van hen een computer, maar dat ze helemaal haar eigen wil doet. Oma gaat terug naar het platteland. Ze heeft een gasfles en een toestel bij zich voor haar vriendin die hout gesprokkeld heeft en bang is voor het gastoestel. ‘Hout is gratis,’ zegt ze. Oma gaat naar het graf van haar voorouders en kijkt naar de sterrenhemel. Op de achtergrond klinkt een lied over het vinden van je plaats tussen de sterren. Daarmee zijn we mooi rond, want de documentaire begon met een fraai beeld van waterdruppels op de velden, die in het donker aan een sterrenhemel deden denken. Het is niet voor niets dat Stand van de sterren vorig jaar de winnaar van het Idfa- documentairefestival was, een prijs won op het Sundance filmfestival and meedingt naar de Oscar voor de beste documentaire. Op de site meer informatie.

Stand van de sterren (2010), documentaire van Leonard Retel Helmrich

Een openhartige blik op het leven in de sloppenwijk.

Stand van de sterren is het laatste deel van een fascinerend drieluik over de Indonesische familie Sjamsudin, die in een sloppenwijk van Jakarta woont. Na Stand van de zon en Stand van de maan concentreert Helmrich zich dit keer op Tari, die net haar eindexamen heeft gedaan. Haar christelijke oma, die eerder haar voogdij had, wil dat ze naar de universiteit gaat. Sinds ze naar het platteland verhuisde, leeft Tari onder de hoede van oom Bakti en tante Sri, beide moslims. Het is de tijd van de opkomende radicale islam. Indonesië is het op drie na grootste land van de wereld en heeft de grootste islambevolking, zo luidt de tekst op het scherm.

De documentaire begint ook op het platteland, waar oma door haar zoon Bakti wordt opgehaald. De trein stopt helaas niet, ondanks haar gezwaai, maar een behulpzame man brengt hen op een ingenieuze brommer die achterwaarts over de spoorrails rijdt naar het station (zie foto). Bakti vertelt in de trein dat hij buurtregisseur is, een soort wijkopzichter,

Bij binnenkomst in de sloppenwoning doet Tari net alsof ze gezakt is voor het eindexamen. De vreugde is des te groter als blijkt dat ze wel geslaagd is.

Bakti sluit gas aan op het kookstel maar er ontstaat een brandje. Oma vraagt zich af waarom ze in godsnaam moesten overstappen van petroleum, maar dat schijnt te duur te zijn.

Tari gaat naar een bureau om te informeren naar een islamitische studie beurs, de zakat, maar de islamitische mevrouw tegenover haar vindt dat ze onvoldoende van de islam weet. Tari wil graag een mobieltje met een videocamera, haar vriendinnen hebben die ook.

Bakti kan inwoners arm verklaren en ze zo een uitkering bezorgen. Zijn oudere broer Dwi, die vroeger buschauffeur was maar een ongeluk heeft gehad wil dat ook wel. Als de inspecteur van de armenzorg langskomt moet eerst snel de televisie weggehaald worden en zoon Bagus moet de joystick inleveren.

In de sloppenwijk lopen ratten. Er komt een ploeg langs die gif spuit tegen de malaria. Bakti heeft de beha van Sri voor zijn mond. We zien allerlei kakkerlakken alle kanten op vluchten.

Bakti heeft een paardenkar geregeld voor de diploma-uitreiking van Tari maar die wil daar niet in. Het fragment werd eerder in een aflevering van zomergasten uitgezonden. Ze staat erop om in een driewielertaxi te gaan en dat gebeurt ook.

Bakti heeft tot wanhoop van zijn vrouw het in de moskee gewijde water in de viskommen gedaan. Als wraak bakt ze zijn vissen. Bakti is woest en vernielt haar kookhoek. Oma ziet het lijdzaam aan. Ze bidt dat het allemaal goed mag komen.

Ze neemt de jonge Bagus mee naar de kerk en leert hem het Onze Vader, maar Dwi is het daar niet mee eens. Hij moet een goed moslim worden. Bagus wil niet besneden worden.

De studie van Tari blijkt onbetaalbaar. Eten gaat voor, zegt Bakti. Oma is teleurgesteld en neemt een hypotheek op haar huis op het platteland.

Bakti is boos dat Tari vrijmoedig met een vriendje omgaat en slaat haar. Hij zegt dat haar karakter veranderd is, dat ze van oma een mobieltje kreeg en van hen een computer, maar dat ze helemaal haar eigen wil doet.

Oma gaat terug naar het platteland. Ze heeft een gasfles en een toestel bij zich voor haar vriendin die hout gesprokkeld heeft en bang is voor het gastoestel. ‘Hout is gratis,’ zegt ze. Oma gaat naar het graf van haar voorouders en kijkt naar de sterrenhemel. Op de achtergrond klinkt een lied over het vinden van je plaats tussen de sterren. Daarmee zijn we mooi rond, want de documentaire begon met een fraai beeld van waterdruppels op de velden, die in het donker aan een sterrenhemel deden denken.

  

Het is niet voor niets dat Stand van de sterren vorig jaar de winnaar van het Idfa- documentairefestival was, een prijs won op het Sundance filmfestival and meedingt naar de Oscar voor de beste documentaire. Op de site meer informatie.

p.s. Het is vreemd dat ik in de weergave van dit artikel het eerst in een ander lettertype krijg. blogspot is niet helemaal lekker tegenwoordig.