In het huis van mijn vader (1997), documentaire van Fatima Jebli Ouazzani

Over de betekenis van het maagdenvlies.

In het huis van mijn vader refereert ongetwijfeld aan de zinsnede in de bijbel waarin gezegd wordt dat daarin veel woningen zijn. Daarmee wordt bedoeld dat er voor iedereen plaats is, hoe en wie men ook is. Voor de Marokkaanse Fatima Ouazzani is het anders. Zestien jaar geleden verliet ze haar ouderlijk huis omdat ze moest trouwen. Ze voelt nog de ontheemding. Pas zes jaar later, op 24-jarige leeftijd, durfde ze haar maagdelijkheid los te laten. Haar vader nam nooit meer contact met haar op.

De documentaire begint, na enkele sfeerbeelden van een jong meisje dat de weg kwijt is, bij haar opa die zegt dat een ontmaagde vrouw als couscous is van de dag ervoor. ‘Mijn maag draait ervan om.’ Zijn eigen vrouw werd net als de moeder van Fatima op veertienjarige leeftijd aan hem uitgehuwelijkt. Hij is boos op Fatima.

Je werd een verworpen vrucht, zegt zijn vrouw. Zelf maakte ze zich lelijk toen ze werd uitgehuwelijkt. In de huwelijksnacht liep ze weg. Ze sloeg haar benen blauw met een riem en zei tegen de rechter dat haar man dat gedaan had, zodat ze kon scheiden. Haar dochter, de moeder van Fatima, was toen al geboren. Ze weet niet wat een maagdenvlies is. Later hertrouwde ze weer met hem omdat hij en zijn familie haar daarom smeekten, maar liefde voelt ze niet. Ze slapen apart. Hij loopt slecht. Zij hoopt dat hij snel dood gaat. Ze zegt dat ze nooit verliefd is geweest op een ander. 

In een huiselijke scène vraagt opa in de ochtend nogal dwingend om een teil water om zich te wassen. Oma ligt nog in bed maar gehoorzaamt en schenkt water over zijn handen. Oma hangt later op de bank terwijl opa ontbijt. 

Samen met Fatima staat ze aan het graf van haar dochter, die in december 1988 op 44-jarige leeftijd overleed. Fatima was toen dertig. De vrouwen hadden vriendinnen kunnen zijn. De vader van Fatima nam zijn vrouw mee naar Nederland, maar ze kon daar niet aarden. Omdat ze een scherpe tong had gaf hij haar terug aan haar familie en nam een andere vrouw van zeventien jaar. De moeder van Fatima kon de scheiding niet verdragen en weigerde om te eten.

Als contrapunt zien we Naima die in Amsterdam werd geboren maar een traditioneel Marokkaans huwelijk wil omdat haar vader dat wil. Haar aanstaande man Hicham brengt haar naar Schiphol om alvast voorbereidingen te treffen. In Marokko praat Naima met vriendinnen over bruidskleding. Later is ook Hicham in Marokko. Hij is eerder getrouwd geweest en gescheiden. Er zijn problemen met de formulieren, waardoor ze moeten wachten. Hicham betaalt tachtig gulden als voorschot van de tweeduizend. Er wordt een koe geslacht. De voeten van Naima worden ingesmeerd met bloed. Na de huwelijksnacht wordt de bebloede bruidssluier in triomf getoond.

Fatima discussieert op de universiteit van Casablanca met studenten over de Marokkaanse huwelijkstraditie. Een jongeman zegt dat het maagdenvlies een geschenk is van de vrouw aan de man. Er is een verschil tussen slapen en slapen. Gynaecoloog Bleker legt tussendoor in Nederland uit dat het maagdenvlies vaak niet meer dan een wandje is. Een Marokkaanse sociologe zegt dat een vrouw ook brandnetels kan inbrengen waardoor de vagina zwelt en gaat bloeden. Omdat dat tot infecties kan leiden, kan de vrouw ook watten gedrenkt in bloed inbrengen of het maagdenvlies medisch laten herstellen. Zelf weet ze nog niet hoe ze haar dochters het huwelijk in gaat sturen. 

Tenslotte belt Fatima met haar vader. Die vindt het goed dat ze langs komt.

De trailer van In my father’s house heb ik niet gevonden, hier het fragment waar gynaecoloog Bleker de verschillende mogelijkheden van het maagdenvlies uitlegt. De documentaire is opgedragen aan M.G. Leopold die Fatima de betekenis van een vader liet zien.